દેશની રાજધાની દિલ્હીમાં મંગળવારે સવારે વાયુ પ્રદૂષણની સ્થિતિ અત્યંત 'ગંભીર' શ્રેણીમાં પહોંચી ગઈ છે, જેના કારણે સમગ્ર શહેર ગાઢ ધુમ્મસની ચાદરમાં લપેટાઈ ગયું છે. પવનોની ગતિ એકાએક ઓછી થઈ જવાથી હવાની ગુણવત્તામાં ભારે ઘટાડો નોંધાયો છે. મંગળવારે સવારે 9 વાગ્યે દિલ્હીનો સરેરાશ AQI 416 નોંધાયો હતો, જે સોમવારે સાંજે 4 વાગ્યે 373 હતો. આ રીતે દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણનું સ્તર રાતોરાત વધતા લોકોની મુશ્કેલીઓમાં વધારો થયો છે.
ધુમ્મસે પરિવહન વ્યવસ્થાને સંપૂર્ણપણે ખોરવી
ધુમ્મસની અસર મુસાફરી પર પણ જોવા મળી રહી છે, જ્યાં પાલમ અને સફદરજંગ બંને સ્થળોએ દ્રશ્યતા ઘટીને માત્ર 50 મીટર રહી ગઈ હતી. આ પ્રતિકૂળ હવામાનને કારણે દિલ્હીના ઈન્દિરા ગાંધી ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ પર 200થી વધુ ફ્લાઈટ્સ મોડી પડી છે, જ્યારે અનેક ટ્રેનોના શિડ્યુલને પણ અસર થઈ છે. સોમવારે પણ સ્થિતિ આવી જ હતી, જેમાં 500થી વધુ ફ્લાઈટ્સ મોડી પડી હતી અને 14 ફ્લાઈટ્સ રદ્દ કરવી પડી હતી. સોમવારે વિઝિબિલિટી 150 મીટર હતી અને ઓછામાં ઓછી 30 ટ્રેનો 30 મિનિટ કે તેથી વધુ મોડી ચાલી રહી હતી. દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણ અને ધુમ્મસે પરિવહન વ્યવસ્થાને સંપૂર્ણપણે ખોરવી નાખી છે.
50 મીટરથી ઓછી વિઝિબિલિટીને 'અત્યંત ગાઢ' ધુમ્મસ
ભારતીય હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, મંગળવારે સવારે 4 વાગ્યા સુધી મધ્યમ ધુમ્મસ હતું અને સફદરજંગમાં વિઝિબિલિટી 350 મીટર તથા પાલમમાં 450 મીટર હતી. જોકે, ત્યારબાદ સ્થિતિ ઝડપથી બગડી અને સવારે 5:30 વાગ્યા સુધીમાં તે 100 મીટર પર આવી ગઈ હતી. પવન શાંત હોવાને કારણે સવારે 7:30 થી 8:00 વાગ્યાની વચ્ચે વિઝિબિલિટી ઘટીને માત્ર 50 મીટર થઈ ગઈ હતી. હવામાન વિભાગે દિલ્હી માટે કોઈ ચોક્કસ કલર-કોડેડ એલર્ટ જાહેર કર્યું નથી, પરંતુ આગામી દિવસોમાં હળવા થી મધ્યમ ધુમ્મસની આગાહી કરી છે. દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણના આ પ્રકોપ વચ્ચે ધુમ્મસનું વર્ગીકરણ પણ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં 200 મીટરથી ઓછી વિઝિબિલિટીને 'ગાઢ' અને 50 મીટરથી ઓછી વિઝિબિલિટીને 'અત્યંત ગાઢ' ધુમ્મસ કહેવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો: <a href="https://www.benefitnews24.com/gujarati/india/10-people-die-due-to-cold-in-up-bihar/3999" target="_blank" rel="noopener">UP-બિહારમાં ઠંડીના કારણે 10 લોકોના મોત</a>
દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણમાં થોડી રાહત 
માત્ર દિલ્હી જ નહીં, પરંતુ ઉત્તર ભારતના અનેક શહેરોમાં વિઝિબિલિટી શૂન્ય પર પહોંચી ગઈ હતી. અમૃતસર, આગ્રા, જેસલમેર, ગ્વાલિયર, કાનપુર, હિંડન અને બરેલી જેવા શહેરોમાં પણ ગાઢ ધુમ્મસ જોવા મળ્યું છે. IMD અનુસાર, ઉત્તર ભારતના મેદાની વિસ્તારોમાં આગામી થોડા દિવસો સુધી ગાઢ ધુમ્મસ ચાલુ રહેશે. જોકે, બુધવારથી ઉત્તર-પશ્ચિમ પવન મજબૂત થવાની સંભાવના છે, જેનાથી ધુમ્મસની તીવ્રતામાં થોડો ઘટાડો થઈ શકે છે. પવનની ગતિ વધવાથી દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણમાં થોડી રાહત મળી શકે છે, પરંતુ આ રાહત ટૂંકા ગાળાની હોઈ શકે છે.
પવનની ગતિ વધતા પ્રદૂષણના કણો વિખરાયા
સ્કાયમેટના વાઈસ પ્રેસિડેન્ટ મહેશ પાલાવતે જણાવ્યું છે કે, 28થી 31 ડિસેમ્બર દરમિયાન એક નબળા વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સની અસર જોવા મળશે. આ ભૌગોલિક ફેરફારને કારણે પવનની ગતિ ફરી ધીમી પડશે અને હવામાં ભેજનું પ્રમાણ વધશે, જેના પરિણામે વર્ષના અંતમાં ફરી એકવાર અત્યંત ગાઢ ધુમ્મસ અને દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણ વધવાની શક્યતા છે. બુધવારથી પવનની ગતિ વધતા પ્રદૂષણના કણો વિખેરાઈ શકે છે, પરંતુ તે પછી ફરીથી સ્થિતિ ગંભીર બની શકે છે.
22 ડિસેમ્બર સુધી સરેરાશ AQI 350
આ વર્ષે ડિસેમ્બર મહિનામાં પ્રદૂષણના આંકડા ચિંતાજનક છે. 22 ડિસેમ્બર સુધી દિલ્હીનો સરેરાશ AQI 350 રહ્યો છે, જે ગયા વર્ષે સમાન સમયગાળામાં 295 હતો. નોંધનીય બાબત એ છે કે, આખા મહિનામાં હજુ સુધી એક પણ દિવસ એવો નથી આવ્યો જ્યારે AQI 200 થી નીચે નોંધાયો હોય. તેની સરખામણીમાં ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરના આ જ સમયગાળામાં 8 દિવસ એવા હતા જ્યારે હવાની ગુણવત્તા સારી કે મધ્યમ સ્તરે હતી. આમ, આ વખતે દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણના સ્તરે પાછલા વર્ષના તમામ રેકોર્ડ તોડ્યા હોય તેમ જણાય છે.

200થી વધુ ફ્લાઈટ્સ મોડી

દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણ અને ધુમ્મસને લીધે વિમાન તથા રેલ સેવાઓ પણ ખોરવાઈ

December 23, 2025 | 19:07 IST