<p dir="ltr" data-pm-slice="1 1 []">ગુજરાતની જીવાદોરી ગણાતો સરદાર સરોવર નર્મદા ડેમ લગભગ સંપૂર્ણ ક્ષમતાએ ભરાઈ ગયો છે. આ ચોમાસાની સિઝનમાં પ્રથમવાર ડેમની જળસપાટી 138 મીટરના ઐતિહાસિક આંકડાને વટાવી 138.03 મીટરે પહોંચી છે, જે રાજ્યના ભવિષ્ય માટે સુખદ સમાચાર છે. ડેમ 98% ભરાઈ જતાં ગુજરાતને આગામી એક વર્ષ માટે પાણીની કોઈ ચિંતા રહેશે નહીં.</p>
<h2 dir="ltr"><span style="font-size: 14pt;">જળસપાટી ઐતિહાસિક 138.68 મીટરની નજીક</span></h2>
<p dir="ltr">નર્મદા ડેમની મહત્તમ જળસપાટી 138.68 મીટર છે, અને હાલનું પાણીનું સ્તર 138.03 મીટરે પહોંચ્યું છે, એટલે કે ડેમ સંપૂર્ણ ભરાવાથી માત્ર 65 સેન્ટિમીટર દૂર છે. આ સ્થિતિમાં ડેમને તકનીકી રીતે છલોછલ ગણી શકાય. આ સિદ્ધિને ધ્યાનમાં રાખીને નર્મદા કંટ્રોલ ઓથોરિટીએ ડેમના તમામ દરવાજા આગામી ચોમાસાની સિઝન સુધી બંધ રાખવાનો નિર્ણય લીધો છે.</p>
<h2 dir="ltr"><span style="font-size: 14pt;">ઉપરવાસથી પાણીની સતત આવક</span></h2>
<p dir="ltr">ડેમમાં પાણીની આ વિપુલતાનું મુખ્ય કારણ મધ્યપ્રદેશમાં થયેલો અતિવૃષ્ટિ અને ત્યાંના ડેમોમાંથી છોડાયેલું પાણી છે. હાલમાં નર્મદા ડેમમાં ઉપરવાસથી 1,13,405 ક્યુસેક પાણીની સતત આવક થઈ રહી છે, જેમાં મધ્યપ્રદેશના ઇન્દિરા સાગર ડેમમાંથી 54,180 ક્યુસેક અને ઓમકારેશ્વર ડેમમાંથી 50,447 ક્યુસેક પાણીનો સમાવેશ થાય છે. આ પાણી સીધું જ સરદાર સરોવર ડેમમાં એકઠું થઈ રહ્યું છે.</p>
<h2 dir="ltr"><span style="font-size: 14pt;">ગુજરાત માટે જળસુરક્ષાની ખાતરી</span></h2>
<p dir="ltr">નર્મદા ડેમનું લગભગ સંપૂર્ણ ભરાવવું ગુજરાત માટે એક મહત્વની સફળતા છે. આનાથી આગામી એક વર્ષ સુધી રાજ્યમાં પીવાના પાણીની કોઈ અછત રહેશે નહીં. ખેડૂતોને સિંચાઈ માટે પૂરતું પાણી મળશે, જેનાથી કૃષિ ઉત્પાદનમાં વધારો થશે. આ ઉપરાંત, રાજ્યના ઉદ્યોગોને પણ અવિરત પાણીનો પુરવઠો મળશે, જે ઔદ્યોગિક વિકાસને વેગ આપશે. નર્મદાનું પાણી રાજ્યની અન્ય નદીઓ અને હજારો તળાવોમાં પણ પહોંચાડવામાં આવશે, જે ભૂગર્ભ જળ રિચાર્જ કરશે અને પર્યાવરણીય સંતુલન જાળવશે.</p>
<h2 dir="ltr"><span style="font-size: 14pt;">વીજળી ઉત્પાદનમાં પણ ફાયદો</span></h2>
<p dir="ltr">ડેમમાં પાણીની પર્યાપ્ત ઉપલબ્ધતાને કારણે વીજળી ઉત્પાદન પણ પૂરજોશમાં ચાલી રહ્યું છે. રિવરબેડ પાવર હાઉસ (RBPH) દ્વારા 43,120 ક્યુસેક પાણીનો ઉપયોગ કરીને વીજળી ઉત્પન્ન કરવામાં આવી રહી છે, જે નર્મદા નદીમાં પાછું છોડવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, કેનાલ હેડ પાવર હાઉસ (CHPH) 6,590 ક્યુસેક પાણીનો ઉપયોગ કરીને વીજળી ઉત્પાદન કરી રહ્યું છે. આ રીતે, પાણીનો કાર્યક્ષમ ઉપયોગ સુનિશ્ચિત થઈ રહ્યો છે.</p>
<h2 dir="ltr"><span style="font-size: 14pt;">5 સપ્ટેમ્બરે ખોલાયા હતા 23 દરવાજા</span></h2>
<p dir="ltr">આ ચોમાસાની સિઝનમાં 5 સપ્ટેમ્બરે પ્રથમવાર સરદાર સરોવર ડેમના 23 દરવાજા ખોલવામાં આવ્યા હતા. ડેમને રંગબેરંગી લાઇટ્સ અને તિરંગાની રોશનીથી સજાવવામાં આવ્યો હતો, જેનો નજારો પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યો હતો. દર વર્ષે ડેમ સંપૂર્ણ ભરાતાં આવી રીતે રંગીન લાઇટિંગથી તેની સજાવટ કરવામાં આવે છે, જે લોકોમાં ઉત્સાહ જગાડે છે.</p>
<h2 dir="ltr"><span style="font-size: 14pt;">સરદાર સરોવર ડેમનો ઇતિહાસ</span></h2>
<p dir="ltr">નર્મદા નદી પર કેવડિયા નજીક આવેલો સરદાર સરોવર ડેમ ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને રાજસ્થાન માટે પાણી અને વીજળીનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. આ ડેમનો પાયો 5 એપ્રિલ 1961ના રોજ પ્રથમ વડાપ્રધાન જવાહરલાલ નહેરુએ નાખ્યો હતો. 1979માં વર્લ્ડ બેંકના સહયોગથી શરૂ થયેલો આ પ્રોજેક્ટ 1987માં બાંધકામના તબક્કામાં પ્રવેશ્યો. 1995માં નર્મદા બચાવો આંદોલનને કારણે સુપ્રીમ કોર્ટે આ પ્રોજેક્ટને સ્થગિત કર્યો હતો, પરંતુ 2000માં તે ફરી શરૂ થયો. 2017માં ડેમની ઊંચાઈ 163 મીટર સુધી વધારવામાં આવી અને 17 સપ્ટેમ્બર 2017ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.</p>
<h2 dir="ltr"><span style="font-size: 14pt;">ગુજરાતની સમૃદ્ધિનું પ્રતીક</span></h2>
<p dir="ltr">સરદાર સરોવર ડેમનું છલોછલ ભરાવવું ગુજરાતની સમૃદ્ધિ અને વિકાસ માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ ઘટના છે. આ ડેમ રાજ્યની પાણી અને વીજળીની જરૂરિયાતો પૂરી કરીને આર્થિક અને પર્યાવરણીય સ્થિરતા સુનિશ્ચિત કરે છે.</p>

નર્મદા ડેમ 98% ભરાયો

જળસપાટી 138.68 મીટરના ઐતિહાસિક સ્તરે

September 30, 2025 | 16:13 IST