સંસદના શિયાળુ સત્રમાં મોટો રાજકીય ઉથલપાથલ જોવા મળી રહ્યો છે. વિકસિત ભારત&ndash;ગારંટી ફોર રોજગાર એન્ડ આજીવિકા મિશન (ગ્રામીણ) એટલે કે VB-G RAM G બિલ 2025ને લોકસભા પછી રાજ્યસભામાં પણ અડધી રાત્રે ધ્વનિમતથી પાસ કરી દેવામાં આવ્યું. આ બિલ મહાત્મા ગાંધી રાષ્ટ્રીય ગ્રામીણ રોજગાર ગેરંટી અધિનિયમ (મનરેગા)ની જગ્યાએ લાવવામાં આવ્યું છે, જેમાં ગ્રામીણ પરિવારોને વાર્ષિક 125 દિવસની રોજગાર ગેરંટીનો પ્રાવધાન છે.
&nbsp;
<video style="display: table; margin-left: auto; margin-right: auto;" controls="controls" width="400" height="200">
<source src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/videos/1766126411942_X87sZHUVZYQm5rsl.mp4.mp4" type="video/mp4"></video>
બિલ પાસ થતાં જ વિપક્ષી પક્ષોએ તીવ્ર વિરોધ કર્યો. કોંગ્રેસ, તૃણમૂલ કોંગ્રેસ, ડીએમકે સહિતના વિપક્ષી સાંસદોએ વોકઆઉટ કર્યો અને સંસદ પરિસરમાં પ્લેકાર્ડ્સ સાથે ધરણા પર બેસીને સરકાર વિરુદ્ધ નારેબાજી કરી. વિપક્ષનો આરોપ છે કે આ બિલ ગરીબ વિરોધી છે, મનરેગામાંથી મહાત્મા ગાંધીનું નામ હટાવવું વિચારધારાત્મક હુમલો છે અને રાજ્યો પર નાણાકીય બોજ વધારે છે.
રાજ્યસભામાં ગુરુવાર સાંજથી શુક્રવાર વહેલી સવાર સુધી ચાલેલી લાંબી ચર્ચા બાદ બિલ પાસ થયું. વિપક્ષે બિલને સિલેક્ટ કમિટીમાં મોકલવાની માંગ કરી હતી, પરંતુ તે નકારાયા બાદ વોકઆઉટ કર્યો. લોકસભામાં પણ બિલ પાસ કરાતી વખતે વિપક્ષી સાંસદોએ બિલની નકલો ફાડીને સ્પીકર તરફ ફેંકી અને હોબાળો કર્યો હતો.
કેન્દ્રીય કૃષિ અને ગ્રામ વિકાસ મંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાને ચર્ચાનો જવાબ આપતાં કહ્યું કે આ બિલ ગરીબો અને મજૂરોના હિતમાં છે. મનરેગામાં ભ્રષ્ટાચાર અને અનિયમિતતાઓ હતી, જેને આ નવી યોજના દૂર કરશે. તેમણે વિપક્ષ પર આરોપ લગાવ્યો કે અગાઉની સરકારોએ મનરેગાનો ઉપયોગ મતબેંક માટે કર્યો હતો. નવી યોજનામાં કામની ગુણવત્તા, સમયસર પેમેન્ટ અને ટકાઉ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.
બિલની મુખ્ય જોગવાઈઓ:
<ul dir="auto">
<li>ગ્રામીણ પરિવારોને વાર્ષિક 125 દિવસની અકુશળ મજૂરીની ગેરંટી (મનરેગામાં 100 દિવસ).</li>
<li>કેન્દ્ર અને રાજ્યો વચ્ચે ફંડ શેરિંગ 60:40 (ઉત્તર-પૂર્વ અને પહાડી રાજ્યો માટે 90:10).</li>
<li>ખેતીના વ્યસ્ત સીઝનમાં યોજના અસ્થાયી રૂપે સ્થગિત કરવાની સત્તા રાજ્યોને.</li>
<li>કામો પાણી સુરક્ષા, ગ્રામીણ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, આજીવિકા અને આબોહવા પરિવર્તન સામે લડત પર કેન્દ્રિત.</li>
<li>ડિજિટલ મોનિટરિંગ અને વિકસિત ભારત નેશનલ રૂરલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સ્ટેકની રચના.</li>
</ul>
વિપક્ષના નેતા મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ કહ્યું કે આ બિલ ત્રણ કૃષિ કાયદાઓ જેવું છે, જેને અંતે પાછો ખેંચવો પડશે. કોંગ્રેસ સાંસદ પ્રમોદ તિવારીએ જણાવ્યું કે તેમની પાર્ટી સત્તામાં આવતાં મનરેગાને મૂળ સ્વરૂપમાં પુનઃસ્થાપિત કરશે અને ગાંધીજીનું નામ પાછું જોડશે.
વિરોધ રાતભર ચાલ્યો અને વિપક્ષે દેશભરમાં આંદોલનની ચેતવણી આપી છે. હવે બિલ રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી માટે મોકલાશે, પરંતુ રાજકીય વિવાદ ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે.
આ બિલને સરકાર વિકસિત ભારત 2047ના વિઝન સાથે જોડીને ગ્રામીણ વિકાસનું ક્રાંતિકારી પગલું ગણાવે છે, જ્યારે વિપક્ષ તેને ગરીબોના અધિકારો પર હુમલો કહી રહ્યો છે.

વિપક્ષી સાંસદોએ વોકઆઉટ કરી સંસદ પરિસરમાં ધરણા કર્યા

December 19, 2025 | 17:46 IST