<img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/images/1766588412661_G88Qb34a8AAtNZb.jpg.jpg" alt="G88Qb34a8AAtNZb.jpg" width="400" height="269">
&nbsp;
કેન્દ્ર સરકારે અરવલ્લી પર્વતમાળાના સંરક્ષણ માટે મહત્વપૂર્ણ પગલું ભર્યું છે. પર્યાવરણ, વન અને જળવાયુ પરિવર્તન મંત્રાલય (MoEF&amp;CC)એ ગુજરાતથી દિલ્હી સુધી ફેલાયેલી સમગ્ર અરવલ્લી શ્રેણીમાં નવા ખનન પટ્ટા આપવા પર પૂર્ણ પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે. હવે અરવલ્લી વિસ્તારમાં કોઈ નવી ખાણ ખોલી શકાશે નહીં. આ નિર્ણય અવૈધ ખનન અને પર્યાવરણને થતા નુકસાનને રોકવા માટે લેવામાં આવ્યો છે.
સંરક્ષિત વિસ્તારનો વિસ્તાર થશે
મંત્રાલયે ઈન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ ફોરેસ્ટ્રી રિસર્ચ એન્ડ એજ્યુકેશન (ICFRE)ને નિર્દેશ આપ્યો છે કે તે અરવલ્લીના વધારાના વિસ્તારોની ઓળખ કરે જ્યાં ખનન પર પૂર્ણ પ્રતિબંધ લગાવવામાં આવે. આ કામ પારિસ્થિતિકી, ભૂ-વિજ્ઞાન અને જૈવ વિવિધતાના આધારે કરવામાં આવશે. ICFRE સમગ્ર અરાવલી માટે વ્યાપક સસ્ટેનેબલ માઈનિંગ મેનેજમેન્ટ પ્લાન (SMMP) પણ તૈયાર કરશે, જેમાં પર્યાવરણીય અસરનું મૂલ્યાંકન, સંવેદનશીલ વિસ્તારોની ઓળખ અને પુનઃસ્થાપનના ઉપાયો સામેલ હશે. પ્લાન તૈયાર થયા પછી તેને જાહેર કરીને સૂચનો મંગાવાશે.
ચાલુ ખાણો પર કડક નિયમો
પહેલાંથી ચાલતી ખાણો માટે રાજ્ય સરકારોને સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશો અને પર્યાવરણીય નિયમોનું કડક પાલન કરાવવાના નિર્દેશ આપવામાં આવ્યા છે. સસ્ટેનેબલ માઈનિંગના તમામ માપદંડોનું પાલન અનિવાર્ય રહેશે.
અરવલ્લીનું મહત્વ
અરવલ્લી પર્વતમાળા દિલ્હી-એનસીઆરની હવા શુદ્ધ રાખવામાં, થાર મરુસ્થલના ફેલાવાને રોકવામાં, ભૂગર્ભ જળના રિચાર્જમાં અને જૈવ વિવિધતાના સંરક્ષણમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. કેન્દ્ર સરકારે તેની લાંબા ગાળાની સુરક્ષા માટે પૂર્ણ પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવી છે. આ નિર્ણય લાંબા સમયથી ચાલતા અરવલ્લી સંરક્ષણ વિવાદમાં મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.
જૂની વિગતો અને ઈતિહાસ
&nbsp;અરવલ્લીમાં ખનનનો વિવાદ દાયકાઓથી ચાલે છે. 1990ના દાયકાથી સુપ્રીમ કોર્ટે અનેક વખત હસ્તક્ષેપ કર્યો છે. 2009માં હરિયાણાના ફરીદાબાદ, ગુરુગ્રામ અને મેવાત જિલ્લામાં ખનન પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ લગાવ્યો હતો. નવેમ્બર 2025માં સુપ્રીમ કોર્ટે અરાવલીની એકસમાન વ્યાખ્યા સ્વીકારી અને MPSM તૈયાર થાય ત્યાં સુધી નવા ખનન પટ્ટા પર અસ્થાયી પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. હવે 24 ડિસેમ્બર 2025ના આ નિર્ણયથી તેને વધુ મજબૂત બનાવવામાં આવ્યો છે.
નોંધ: આ નિર્ણય અરવલ્લીની પારિસ્થિતિકીને બચાવવાની દિશામાં મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. ICFREનો પ્લાન તૈયાર થયા પછી વધુ સ્પષ્ટ માર્ગદર્શિકા જારી થશે.
&nbsp;
<div>&nbsp;</div>

કેન્દ્ર સરકારનો મોટો નિર્ણય

કેન્દ્ર સરકારનો મોટો નિર્ણય, સંરક્ષિત વિસ્તારનો વિસ્તાર થશે

December 25, 2025 | 02:20 IST