ભારત અને નેપાળ વચ્ચે પ્રવાસન, વેપાર અને લોકોની અવરજવરને સરળ બનાવવા માટે એક મોટું પગલું લેવામાં આવી રહ્યું છે. હિમાલયન રાષ્ટ્ર નેપાળ લગભગ એક દાયકા બાદ ₹100થી વધુ મૂલ્યની ભારતીય ચલણી નોટોના પરિભ્રમણને મંજૂરી આપવાની તૈયારીમાં છે. અગાઉ આ મૂલ્યની ભારતીય નોટો પર નેપાળમાં પ્રતિબંધ હતો.
નેપાળની સેન્ટ્રલ બેંક, નેપાળ રાષ્ટ્ર બેંક (NRB), દ્વારા આ અંગેની સત્તાવાર જાહેરાત ટૂંક સમયમાં થવાની સંભાવના છે. 
NRBના પ્રવક્તા ગુરુ પ્રસાદ પૌડેલે જણાવ્યું હતું કે, "અમે અંતિમ તબક્કામાં છીએ. નેપાળ ગેઝેટમાં સૂચના પ્રકાશિત કરવાની તૈયારી ચાલી રહી છે, અને ત્યારબાદ બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓને નવા નિયમ અંગે પરિપત્રો જારી કરવામાં આવશે."
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ આ વર્ષે 28 નવેમ્બરના રોજ તેના ફોરેન એક્સચેન્જ મેનેજમેન્ટ (ચલણની નિકાસ અને આયાત) નિયમોમાં સુધારો કર્યા બાદ નેપાળ તરફથી આ હિલચાલ જોવા મળી છે. RBIના નવા નિયમો મુજબ, હવે વ્યક્તિઓ નેપાળ અને ત્યાંથી પરત ફરતી વખતે ₹100&nbsp;સુધીની ભારતીય ચલણી નોટો કોઈપણ મૂલ્યમાં લઈ જઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, તેઓ ₹100થી વધુની નોટો કુલ ₹25,000ની કિંમત સુધી પણ બંને દિશામાં લઈ જઈ શકશે.
પ્રવાસીઓને મોટી રાહત
આ નિર્ણયથી ભારત અને નેપાળ વચ્ચે પ્રવાસ કરતા નેપાળી સ્થળાંતરિત શ્રમિકો, વિદ્યાર્થીઓ, તીર્થયાત્રીઓ અને પ્રવાસીઓ માટે ચલણ સંબંધિત મુશ્કેલીઓ નોંધપાત્ર રીતે દૂર થશે. નેપાળ લાંબા સમયથી ઉચ્ચ મૂલ્યની ભારતીય નોટો પરનો પ્રતિબંધ હટાવવાની માંગ કરી રહ્યું હતું, કારણ કે તેનાથી પ્રવાસન અને હોસ્પિટાલિટી ઉદ્યોગ, ખાસ કરીને ભારતીય મુલાકાતીઓ માટે, અસરગ્રસ્ત થતો હતો. 
ભૂતકાળમાં અનિવાર્યપણે નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ પ્રવાસીઓ સામે ધરપકડ અને દંડના કિસ્સા પણ નોંધાયા હતા.
જોકે માર્ચ 2024થી ભારતીય પ્રવાસીઓ QR કોડ દ્વારા નેપાળમાં પેમેન્ટ કરી શકે છે, આ સિસ્ટમ શહેરી કેન્દ્રોમાં જ સુધરી છે. દૂરના વિસ્તારોમાં રોકડ હજી પણ મહત્વની છે. તેથી, ઉચ્ચ મૂલ્યની ભારતીય નોટોના પરિભ્રમણથી સરહદ પારના પ્રવાસ માટે નોંધપાત્ર વિકાસ થશે અને નેપાળના અર્થતંત્રને વેગ મળશે.

નેપાળમાં ₹25,000 સુધી લઈ જવા છૂટ

RBIના નિયમ બદલાયા પછી નેપાળની તૈયારી, ₹100થી ઉપરની ભારતીય નોટોને મંજૂરી મળશે.

December 13, 2025 | 23:25 IST