<div id="model-response-message-contentr_38d4bd8c59e9f55d" class="markdown markdown-main-panel stronger enable-updated-hr-color" dir="ltr">
<p>&nbsp;</p>
<p>ગુજરાતમાં નદીઓને જોડવાના મહત્ત્વાકાંક્ષી&nbsp;<strong>પાર તાપી નર્મદા લિંક પ્રોજેક્ટ</strong> ને લઈને આદિવાસી સમાજમાં ભારે વિરોધ જોવા મળી રહ્યો છે. કેન્દ્રીય જળશક્તિ મંત્રાલય દ્વારા પ્રોજેક્ટનો <strong>ડિટેઈલ્ડ પ્રોજેક્ટ રિપોર્ટ (ડીપીઆર)</strong> તૈયાર થઈ ગયા બાદ આ વિરોધ વધુ ઉગ્ર બન્યો છે. આદિવાસીઓનો એક જ સવાલ છે, જો પ્રોજેક્ટ રદ થઈ ગયો છે, તો પછી ડીપીઆર શા માટે તૈયાર થયો? આ અનિશ્ચિતતા અને અવિશ્વાસને કારણે હજારો આદિવાસીઓ રસ્તા પર ઉતરી આવ્યા છે, જે રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકાર માટે એક મોટો પડકાર બની ગયો છે.</p>
<h3>પ્રશ્નો અને આશંકાઓ: આદિવાસી સમાજની ચિંતાઓ</h3>
<p>આદિવાસી સમાજની ચિંતાઓ વાજબી છે. પ્રોજેક્ટના અમલીકરણથી વલસાડ, ડાંગ, નવસારી અને ભરૂચ જિલ્લાના લગભગ&nbsp;<strong>61 ગામડાઓ</strong> પર ગંભીર અસર થવાની ભીતિ છે. એવી આશંકા છે કે <strong>15,000થી વધુ મકાનો</strong> તૂટી જશે અને <strong>53,000થી વધુ આદિવાસીઓને</strong> પોતાના ઘર અને જમીન છોડીને સ્થળાંતર કરવાની ફરજ પડશે. આ ઉપરાંત, <strong>35,000 હેક્ટર</strong> જંગલ અને ખેતીની જમીન પણ પ્રોજેક્ટ હેઠળ જળસમાધિ લેશે. આ માત્ર આંકડા નથી, પરંતુ હજારો પરિવારોનું જીવન અને અસ્તિત્વ છે. આદિવાસીઓ માટે જમીન માત્ર સંપત્તિ નથી, પરંતુ તેમની સંસ્કૃતિ, ઓળખ અને જીવવાનો આધાર છે.</p>
<h3>સરકારનું સ્ટેન્ડ: પત્રવ્યવહાર અને અધૂરા ખુલાસા</h3>
<p>આ મુદ્દે વિધાનસભામાં થયેલા સવાલ-જવાબ દરમિયાન સરકારનું વલણ વધુ વિવાદિત બન્યું. સરકારે ખુલાસો કર્યો કે વર્ષ 2023માં ગુજરાત સરકારે કેન્દ્રને પત્ર લખીને આ પ્રોજેક્ટ માટે ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર અને કેન્દ્ર વચ્ચે થયેલા&nbsp;<strong>એમઓયુ (મેમોરેન્ડમ ઑફ અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ)</strong> રદ કરવાની માંગ કરી હતી. જોકે, આ પત્ર પછી પ્રોજેક્ટ ખરેખર રદ થયો છે કે કેમ, તે અંગે કોઈ સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી નથી. આ અધૂરો ખુલાસો રાજકીય ગલિયારામાં "કુલડીમાં ગોળ ભાંગવા" જેવી પરિસ્થિતિનું નિર્માણ કરે છે.</p>
<p>ધારાસભ્ય અનંત પટેલ અને અન્ય આદિવાસી નેતાઓએ આ મુદ્દે સરકારની બેધારી નીતિનો આકરો વિરોધ કર્યો છે. તેમનું કહેવું છે કે, સરકાર એક તરફ એમઓયુ રદ કરવા પત્ર લખ્યાની વાત કરે છે, જ્યારે બીજી તરફ પ્રોજેક્ટ રદ થયાની કોઈ ચોક્કસ જાહેરાત કરતી નથી. આ મૌન આદિવાસીઓ સાથેના છળકપટ જેવું લાગે છે.</p>
<h3>સંઘર્ષની ચિમકી: શ્વેતપત્રની માંગ અને આંદોલનનું આયોજન</h3>
<p>આદિવાસી સમાજે હવે આરપારની લડાઈનો સંકલ્પ લીધો છે. તેમણે સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે, જ્યાં સુધી સરકાર આ પ્રોજેક્ટ પર <strong>શ્વેતપત્ર (White Paper)</strong> બહાર પાડીને તેની સાચી સ્થિતિ સ્પષ્ટ નહીં કરે, ત્યાં સુધી તેમનું આંદોલન ચાલુ રહેશે. ચોમાસું સત્ર પછી વલસાડ, ડાંગ, તાપી, ભરૂચ અને નવસારી જિલ્લામાં મોટા પાયે રેલીઓ અને વિરોધ પ્રદર્શનોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.</p>
<p>આ સંઘર્ષ માત્ર એક પ્રોજેક્ટનો નથી, પરંતુ વિકાસના નામે વિસ્થાપિત થતા લોકોના અધિકારોનો છે. આદિવાસી સમાજની માંગ સ્પષ્ટ છે: "પાર તાપી નર્મદા લિંક પ્રોજેક્ટ માટે એક ઈંચ પણ જમીન આપીશું નહીં." આ મુદ્દે સરકારની પારદર્શિતા અને નિર્ણાયકતા ભવિષ્યમાં રાજ્યના રાજકારણની દિશા નક્કી કરી શકે છે.</p>
</div>

પ્રોજેક્ટ કેન્સલને લઈ સરકાર મુંજવણમાં

પાર તાપી નર્મદા લિંક પ્રોજેક્ટ: આદિવાસીઓનો સંઘર્ષ અને સરકારની બેધારી નીતિ

September 10, 2025 | 21:32 IST