અભિનય બેન્કર - ગુજરાતી રંગભૂમિનું એક એવું નામ, જેણે માત્ર પોતાના અભિનયથી જ નહીં, પરંતુ થિયેટર ટ્રેનર, ડિરેક્ટર અને સંશોધક તરીકે પણ અનેરી છાપ છોડી છે. 2005માં 'નટસમ્રાટ' નાટકથી પોતાની કારકિર્દી શરૂ કરનાર અભિનય બેન્કર, આજે ગુજરાતી થિયેટરના ઇતિહાસમાં ડોક્ટરલ ડિગ્રી મેળવનાર પ્રથમ અને એકમાત્ર વ્યક્તિ બનીને ઇતિહાસ રચ્યો છે.
રંગભૂમિનો પ્રારંભ અને સંસ્થાકીય યોગદાન
 અભિનય બેન્કરે 2006માં થિયેટર ટ્રેનર અને પ્રેક્ટિશનર તરીકે પોતાની ઓળખ બનાવી. 2012થી 2015 દરમિયાન, તેમણે દર્પણ એકેડમી ઓફ પર્ફોર્મિંગ આર્ટ્સમાં નાટક વિભાગના વડા તરીકે સેવા આપી હતી. તેઓ થિયેટર કલાકારોના જૂથ *'એક્ટર્સ થિયેટર અમદાવાદ'ના સ્થાપક-સભ્ય છે અને *'આરંભ આર્ટ્સ એકેડેમી'**ના સ્થાપક ડિરેક્ટર પણ છે.
<h2>અભિનય બેન્કરની આગામી ફિલ્મો: 'કડકનાથ' અને 'મંચ'માં સંશોધિત અભિનય તકનીકનો પ્રયોગ</h2>
ગુજરાતી રંગભૂમિના પીઢ કલાકાર અને તાજેતરમાં જ થિયેટર આર્ટ્સમાં PHD પ્રાપ્ત કરનાર અભિનય બેન્કર હવે બે આગામી ફિલ્મોમાં પોતાની સંશોધિત અભિનય તકનીકોનો પ્રયોગ કરતા જોવા મળશે. આ બંને ફિલ્મોમાં તેમણે મુખ્ય પાત્રો ભજવ્યા છે, જે દર્શકોને તેમના અભિનયનો એક નવો જ પરિચય કરાવશે.
<h3>૧. 'કડકનાથ': આદિવાસી નેતા અભયસિંહ ડામોરનું પાત્ર</h3>
લેખક અને દિગ્દર્શક કૌશિક ગરાસિયા દ્વારા બનાવવામાં આવેલી ફિલ્મ 'કડકનાથ' માં અભિનય બેન્કર અભયસિંહ ડામોર નામના એક આદિવાસી નેતાનું પાત્ર ભજવી રહ્યા છે.
આ પાત્રને પ્રમાણિક રીતે દર્શાવવા માટે, અભિનેતા અભિનય બેન્કરે સઘન તૈયારી કરી છે. જેમાં "ભિલી બોલી"&nbsp; શીખવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. કૌશિક ગરાસિયાના નેતૃત્વ હેઠળ યોજાયેલા 10 દિવસીય વર્કશોપ, ઓન-લોકેશન રિહર્સલ સાથે, તેમને ગુજરાતના દાહોદની સ્થાનિક આદિવાસી વસ્તીનું ઊંડાણપૂર્વક અવલોકન કરવામાં મદદ કરી, જેથી તેઓ પાત્રમાં સંપૂર્ણપણે ભળી શકે.
<h3>૨. 'મંચ': એક રમતવીરના પડકારોની ગાથા</h3>
અભિષેક જૈન દ્વારા દિગ્દર્શિત ફિલ્મ 'મંચ'માં અભિનય બેન્કર એક&nbsp;રમતવીરની મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. આ પાત્રે એક ઉચ્ચ કક્ષાની રમતગમત સ્પર્ધામાં મેડલ જીત્યો છે. આ પડકારજનક પાત્રને ન્યાય આપી શકે તે માટે, અભિનેતાએ કઠોર તાલીમ લીધી છે.&nbsp;
આ બંને ફિલ્મો અભિનય બેન્કરની કલાત્મકતા અને તેમના સંશોધન આધારિત અભિનયની નવી ઊંચાઈઓ દર્શાવશે. દર્શકો આ ફિલ્મોમાં તેમના અભિનયની વિશિષ્ટ શૈલીનો અનુભવ કરવા ઉત્સુક છે.
યાદગાર નાટ્ય પ્રસ્તુતિઓ
અભિનય બેન્કરે અનેક નોંધપાત્ર નાટકોમાં અભિનય કર્યો અને નિર્દેશન કર્યું છે:
'અનસુની' (Unheard Voices) (2007): મલ્લિકા સારાભાઈની આ નાટકમાં આનંદની ભૂમિકા ભજવી, જેણે સેન્સર બોર્ડના વિરોધ છતાં 150થી વધુ શો કર્યા.
'મૈં તેનુ ફિર મિલંગી' (2011): અમૃતા પ્રીતમના જીવન પર આધારિત આ સંગીત પ્રદર્શન માટે તેમને દિગ્દર્શક-અભિનેતા તરીકે ખૂબ પ્રશંસા મળી. આ નાટક બિનશરતી પ્રેમ વિશે વાત કરે છે.
'ચલતા ફિરતા બંબઈ' (2012): ઉર્દૂ લેખક સઆદત હસન મન્ટોથી પ્રેરિત આ નાટક, જીવનના સત્યો અને માનવીય લાગણીઓને પડકારે છે.
' અકુપાર' (2013):&nbsp;ધ્રુવ ભટ્ટની નવલકથા પર આધારિત આ નાટક ગીરના જંગલમાં રહેતા માલધારીઓના અસ્તિત્વ પર કેન્દ્રિત હતું. અદિતિ દેસાઈ દ્વારા દિગ્દર્શિત આ નાટક NSD દિલ્હી ખાતે ભારત રંગ મહોત્સવમાં ભજવાયું અને ટ્રાન્સમીડિયા એવોર્ડ્સ 2013માં શ્રેષ્ઠ નાટક તરીકે જાહેર થયું.
'કોઈ પણ એક ફૂલનું નામ બોલો તો' (2014): આ મનોવૈજ્ઞાનિક હત્યા રહસ્ય નાટક, મધુ રાયના પાંચ દાયકા જૂના નાટકનું પુનરુત્થાન હતું અને તેને 14મા ટ્રાન્સમીડિયા ગુજરાતી સ્ક્રીન અને સ્ટેજ એવોર્ડ્સમાં શ્રેષ્ઠ નાટક નિર્માણ માટે નામાંકિત કરાયું.
'હજી એક વાર્તા' (2014): આ નાટકના દિગ્દર્શક, અભિનેતા અને લેખક તરીકે, અભિનય બેન્કરે તેમાં રમૂજ, હૂંફ અને આનંદના તાંતણા વણ્યા. તે વિવિધ ગુજરાતી લેખકોની છ વાર્તાઓનો ક્રમ હતો.
<video style="display: table; margin-left: auto; margin-right: auto;" controls="controls" width="300" height="150">
<source src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/videos/1752045155983_________________________________________________________________________________________________.mp4.mp4" type="video/mp4"></video>
'સમુદ્રમંથન' (2016): અદિતિ દેસાઈના આ નાટકમાં તેમણે મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી, જે ગુજરાતી ખારવા સમુદાયના જીવન અને નખુદાની ઉત્પત્તિ પર આધારિત હતું.
'હેપ્પી જર્ની' (2016): અમદાવાદ યુનિવર્સિટી માટે લખેલું અને દિગ્દર્શિત કરેલું આ નાટક આજના યુવાનોના જીવન અને સંબંધોને દર્શાવે છે. તેણે પ્રથમ ઇનામ અને INT (ઇન્ડિયન નેશનલ થિયેટર) દ્વારા પ્રશંસા મેળવી.
હાજી કાસમ તારી વીજળી-&nbsp;
હાજી કાસમ તારી વીજળીનો મુખ્ય ભાવપ્રદેશ છે માંગરોળની ધરતી. એ ધરા જ્યાં હાજીનો જન્મ થયો, અમીના સાથે ઉછર્યો અને મેણાના મારેલ હાજી દરિયો ખેડવા ગયા. આ નાટક હાજી, અમીના અને નેલીના પ્રણય ત્રિકોણ વિશે પણ છે, આ નાટક સાત દરિયો જીવતા ગયેલા હાજી કાસમની પ્રતીક્ષા કરી રહેલી અમીના વિશે પણ છે અને આ નાટક પોતાનામાં રહેલી અપાર શક્યતાથી અજાણ અને પછી સાત ફણિધર દરિયા માથે અસવાર થનારા હાજી કાસમના સાહસની પણ છે. જો પ્રતીક્ષા નથી તો એ પ્રેમ નથી એ ભાવાભિવ્યક્તિ આ નાટકનો આત્મા છે.
<video style="display: table; margin-left: auto; margin-right: auto;" controls="controls" width="300" height="150">
<source src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/videos/1752063266326_After_a_massive_opening_and_mind_boggling_audience_response_we_are_ready_to_come_to_your_city_wi.mp4.mp4" type="video/mp4"></video>
<img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://images.bhaskarassets.com/web2images/960/2024/02/23/5067cb80-2b60-47b0-832c-efdead11a3de_1708654604820.jpg" width="342" height="257">
<div class="f3e032cb "><picture class="c62bd949 "><source srcset="https://images.bhaskarassets.com/webp/thumb/360x0/web2images/960/2024/02/23/6da1bf80-73cb-49bc-a171-b6be5e475a6f_1708654604808.jpg" type="image/webp" media="(max-width: 768px)"></picture></div>
<h2>'વેલકમ ઝિંદગી': પિતા-પુત્રના સંબંધો અને સંવાદના અભાવની ગણાત્રા પરિવારની ગાથા</h2>
<video style="display: table; margin-left: auto; margin-right: auto;" controls="controls" width="300" height="150">
<source src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/videos/1752045198255_Wonderful_to_see__welcome_zindagi__embraced_so_joyfully___welcomezindagi__tapseepannu__javedakht.mp4.mp4" type="video/mp4"></video>
'અભિવ્યક્તિ' અને PHDની સિદ્ધિ
 2022માં, અભિનય બેન્કરને 'અભિવ્યક્તિ' માટે ક્યુરેટર તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યા. આ દ્રશ્ય કલા, સંગીત, નૃત્ય અને નાટ્ય સહિતનો એક કલા પ્રોજેક્ટ છે, જેમાં સૌમ્ય જોશીના માર્ગદર્શન હેઠળ દેશભરના કલાકારો ભાગ લે છે.
તાજેતરમાં, ત્રણ વર્ષના તીવ્ર સંશોધન પછી, અભિનય બેન્કરને ગુજરાત યુનિવર્સિટી તરફથી થિયેટર આર્ટ્સ (ડ્રામા) માં ડોક્ટર ઓફ ફિલોસોફી (PH.D.) ની ડિગ્રી એનાયત કરવામાં આવી છે. આ સિદ્ધિ તેમને યુનિવર્સિટીમાંથી નાટક ક્ષેત્રે આ ડોક્ટરલ ડિગ્રી મેળવનાર પ્રથમ અને એકમાત્ર વ્યક્તિ બનાવે છે.
તેમનું સંશોધન, "રિડિફાઇનિંગ ધ સાયકોફિઝિકલ ડાયનેમિક્સ ઓફ એક્ટિંગ: એન એક્ટર'સ પર્સ્પેક્ટિવ", મનોવિજ્ઞાન, શરીરવિજ્ઞાન, શ્વાસ લેવાની ક્રિયા અને પ્રદર્શનને જોડીને એક ટકાઉ અભિનય પ્રથા બનાવવાનો પ્રયાસ કરે છે, જે અભિનેતાના માનસિક અને શારીરિક સુખાકારીનું રક્ષણ કરે.
અભિનય બેન્કરે આ કાર્યને ખૂબ જ વ્યક્તિગત ગણાવ્યું, કારણ કે અભિનેતા તરીકે ભૂમિકાઓને ઘણું આપ્યા પછી, પોતાની જાત તરફ પાછા ફરવાનો પડકાર હોય છે. તેમણે પોતાના સંશોધન માર્ગદર્શક ડૉ. પ્રણવ જોશીપુરા અને ડૉ. વિરાજ અમર ભટ્ટ, ડિરેક્ટર, ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ પર્ફોર્મિંગ આર્ટ્સ, ગુજરાત યુનિવર્સિટીનો વિશેષ આભાર માન્યો. આ ઉપરાંત, તેમણે તેમના પ્રિય મિત્રો ડૉ. નિયતિ શાહ, ડૉ. સુસાન વિવિયન જ્યોર્જ અને ડૉ. એની રોયસન, અદ્ભુત સહ-કલાકારો જેવા કે જિજ્ઞા વ્યાસ અને આરજે દેવકી, અદ્ભુત થિયેટર દિગ્દર્શક સૌમ્ય જોશી સર, અને સૌથી વધુ મેઘા વ્યાસ - જેમનો સહયોગ વિના આ શક્ય ન બન્યું હોત, તેમનો પણ આભાર વ્યક્ત કર્યો.
<hr>
&nbsp;
<h2>અભિનય બેન્કરની પ્રખ્યાત ઇન્સ્ટાગ્રામ રીલ્સ</h2>
<video style="display: table; margin-left: auto; margin-right: auto;" controls="controls" width="300" height="150">
<source src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/videos/1752045219375_After_a_massive_opening_and_mind_boggling_audience_response_we_are_ready_to_come_to_your_city_wi.mp4.mp4" type="video/mp4"></video>
&nbsp;
<video style="display: table; margin-left: auto; margin-right: auto;" controls="controls" width="300" height="150">
<source src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/videos/1752045084381_Attempt_on_entertaining_you_all_while_also_shooting_for__kadaknath_thefilm_again_to_give_you_all.mp4.mp4" type="video/mp4"></video>
<video style="display: table; margin-left: auto; margin-right: auto;" controls="controls" width="300" height="150">
<source src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/videos/1752045094045_______________...._.mp4.mp4" type="video/mp4"></video>
<video style="display: table; margin-left: auto; margin-right: auto;" controls="controls" width="300" height="150">
<source src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/videos/1752045103937_My_eternal_love_and_respect_for_Amrita_Ji__AmritaPritam._it_s_a_matter_of_pride_and_privilege_to.mp4.mp4" type="video/mp4"></video>
&nbsp;

ગુજરાતી રંગભૂમીના અદના કલાકાલ અભિનય બેન્કર

ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાંથી થિયેટર આર્ટ્સમાં પ્રથમ પીએચડી પામનાર અભિનય બેન્કર!

July 9, 2025 | 18:08 IST