ઇતિહાસને એક અજગરી ટેવ છે &ndash; તે ફરીને આવે છે, ભલે એ આપણને ગમતું હોય કે ન ગમતું હોય. પડોશી દેશોમાં તાજેતરમાં થયેલા આંદોલનો અને સત્તાપરીવર્તન જોઈને આરએસએસના સરસંઘચાલક મોહન ભાગવતને અચાનક ચિંતામાં &nbsp;કેમ મૂકી દિધા? એ પ્રશ્ન આજના સમયમાં ચટપટો લાગે છે.
શ્રીલંકા, બાંગ્લાદેશ અને નેપાળ &ndash; ત્રણેય પડોશી દેશોમાં અચાનક ઉભરેલા આંદોલનોએ સત્તાની ખુરશી હચમચાવી નાખી. ભાગવતે પોતાના દશેરાના સંદેશમાં એનો ઉલ્લેખ કરીને કહી દીધું કે &ldquo;વિદેશી તાકાતોને અરાજકતા ફેલાવે છે.&rdquo; હવે આ વાક્ય સાંભળીને કોઈએ પૂછવું જોઈએ &ndash; &ldquo;સાહેબ, શું જે ખાડો ખોદો તે જ તેમાં પડે તેથી ડર લાગે છે?&rdquo;
ભારતનું સ્મરણ કરાવતી ઘટનાઓ ઘણી છે. 2011નું &ldquo;ઇન્ડિયા અગેનસ્ટ કરપ્શન&rdquo; આંદોલન યાદ છે ને? કૈંક એવા જ &ldquo;વિદેશી તત્વો&rdquo; અને સ્થાનીક &ldquo;અરાજકતા સર્જનારા તત્વો&rdquo;ની સાંઠગાંઠથી કોંગ્રેસની સરકારને ભ્રષ્ટ ચીત્રી જનઆક્રોશ પેદા કર્યો. દિલ્લીના દર્દનાક ગેંગરેપનો મૂદ્દો દેશ ભરમાં કેન્ડલ માર્ચથી ઉછાળ્યો &ndash; અને કોંગ્રેસ ઉડી ગઈ. ત્યાર પછી તપાસે બતાવ્યું કે કોલ સ્કેમ હોય કે 2જી સ્કેમ &ndash; આરોપો સાબિત થયા નહોતાં. એટલે કે, પ્રજાને ભડકાવવી, છબી ખરડવી અને સત્તાથી દૂર કરવી &ndash; આ એક જૂનું સૂત્ર છે.
એટલું જ નહીં, 1989માં બોફોર્સનો બોમ્બ ફૂટ્યો. કોંગ્રેસ ભ્રષ્ટ ઠરાવાઈ, સત્તા ગુમાવી. પછીથી વર્ષો સુધી કોઈ સાબિતી મળી નહીં. આજે 2025માં ફરીથી એ જ ગેમની ગંધ આવે છે?
ભાગવતની ચિંતા એ જ છે કે જે રાજકીય હથિયાર એક સમયે કોંગ્રેસ સામે વપરાયું, તે જ હથિયાર કદી ભાજપ સામે પણ ઉપયોગ થઇ શકે છે. &ldquo;હાથના કર્યાં હૈયે વાગે&rdquo; એ કહેવતની જેમ.
અને વિદેશી તાકાતોની વાત તો ખાલી સૂત્ર નથી. અમેરિકા, લિબિયા કે ઇરાકમાં સરકાર બદલી શકે છે, તો ભારતમાં કેમ નહીં? આજે જ ભાગવત અમેરિકા પર ગુસ્સે છે, કારણ કે &ldquo;ઇલુ-ઇલુ&rdquo;નો પ્રેમ હવે ખાટો લાગ્યો. રશિયા સાથે પાછું હૃદય જોડવાની ફરજ પડી.
મુદ્દો એટલો જ છે &ndash; જ્યારે તમે સત્તામાં છો, ત્યારે તમને લાગે છે દુનિયા તમારી છે. પણ ઇતિહાસે સાબિત કર્યું છે &ndash; સરકારો મજબૂત દેખાય છે, પણ એક candle march કે એક આંદોલન આખા કિલ્લાને ધરાશાયી કરી દે છે. અને આજે ભાગવત જે બોલે છે, એમાં છુપાયેલો ડર એ જ કહે છે કે &ndash; &ldquo;કાબે અર્જુન લૂંટ્યો વહી ધનુષ વહી બાણ," જેવો ઘાટ ભારતમાં તો નહીં થાય ને.

નેપાળ, શ્રીલંકા-બાંગ્લાદેશની હલચલથી ભાગવત ચિંતિત, શું ઇતિહાસનું પૂનરાવર્તન થશે?

October 3, 2025 | 24:47 IST