<h1 dir="auto"><span style="font-size: 14pt;">ગણેશ ચતુર્થી માટે ઉકડીચે મોદક: કોંકણની પરંપરાગત મીઠાઈ</span></h1>
<p dir="auto"><strong>અમદાવાદ, ૨૨ ઓગસ્ટ ૨૦૨૫</strong> - ગણેશ ચતુર્થી, ભગવાન ગણેશનો જન્મદિવસ, ભારતભરમાં ઉત્સાહ અને ભક્તિભાવ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર ખાસ કરીને મહારાષ્ટ્ર, ગોવા અને કોંકણ પ્રદેશમાં ભવ્ય રીતે ઉજવાય છે, જ્યાં ગણપતિ બાપ્પાને પ્રસાદ તરીકે ઉકડીચે મોદક અર્પણ કરવામાં આવે છે. આ વર્ષે ગણેશ ચતુર્થી ૭ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ના રોજ શરૂ થશે. આ ખાસ પ્રસંગે ઘરે બનાવેલી ઉકડીચે મોદકની રેસીપી કોંકણની સંસ્કૃતિ અને રસોઈનો સ્વાદ ઉમેરશે. આ લેખમાં અમે તમને કોંકણ શૈલીની ઉકડીચે મોદકની પરંપરાગત રેસીપી, ગણેશ ચતુર્થીનું મહત્વ અને કોંકણની રસોઈની ખાસિયતો વિશે જણાવીશું.</p>
<h2 dir="auto"><span style="font-size: 14pt;"><strong>ગણેશ ચતુર્થી: ભક્તિ અને ઉત્સવનું પર્વ</strong></span></h2>
<p dir="auto">ગણેશ ચતુર્થી ભાદરવા માસની શુક્લ પક્ષની ચોથના દિવસે ઉજવાય છે. આ તહેવાર ૧, ૩, ૫ કે ૧૦ દિવસ સુધી ચાલે છે, જેનો સમાપન ગણેશ વિસર્જન સાથે થાય છે. ઘરો અને જાહેર સ્થળોએ ગણેશજીની મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે, અને ભક્તો પૂજા, આરતી અને પ્રસાદ દ્વારા ગણેશજીનું સ્વાગત કરે છે. ઉકડીચે મોદક ગણેશજીની પ્રિય મીઠાઈ છે, જેને "મોદકપ્રિય" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. પુરાણો અનુસાર, મોદક આનંદ અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક છે. આ તહેવાર દરમિયાન લોકો એકબીજા સાથે મીઠાઈઓ અને શુભેચ્છાઓની આપ-લે કરે છે, જે સમાજમાં એકતા અને ભાઈચારાને પ્રોત્સાહન આપે છે.</p>
<h2 dir="auto"><span style="font-size: 14pt;"><strong>કોંકણની રસોઈ: સ્વાદનું વૈવિધ્ય</strong></span></h2>
<p dir="auto">કોંકણ, મહારાષ્ટ્રનો દરિયાકાંઠાનો પ્રદેશ, તેની અનોખી રસોઈ શૈલી માટે જાણીતો છે. આ પ્રદેશની રસોઈમાં તાજું નારિયેળ, ગોળ, ચોખો, માછલી અને સ્થાનિક મસાલાઓ જેવા કે તિરફળ અને કોકમનો ઉપયોગ થાય છે. કોંકણી રસોઈ સરળ પણ સ્વાદિષ્ટ હોય છે, જેમાં દરિયાઈ ખોરાક અને શાકાહારી વાનગીઓનું સંતુલન જોવા મળે છે. ઉકડીચે મોદક ઉપરાંત <strong>પાટોલી</strong> (હળદરના પાનમાં બાફેલી ચોખાની મીઠાઈ), <strong>નევરી</strong> (બેક્ડ મીઠાઈ), <strong>સોલકઢી</strong> (નારિયેળ અને કોકમનું પીણું) અને <strong>મલવણી માછલી કરી</strong> જેવી વાનગીઓ કોંકણની રસોઈની વિશેષતા દર્શાવે છે. નારિયેળને "કોંકણનું સોનું" કહેવામાં આવે છે, કારણ કે તે લગભગ દરેક વાનગીમાં વપરાય છે.</p>
<h2 dir="auto"><span style="font-size: 14pt;"><strong>ઉકડીચે મોદક રેસીપી (કોંકણ શૈલી)</strong></span></h2>
<h3 dir="auto"><strong>સામગ્રી</strong> (૧૦-૧૨ મોદક માટે)</h3>
<p dir="auto"><strong>બાહ્ય આવરણ (ઉકડ) માટે:</strong></p>
<ul dir="auto">
<li>ચોખાનો લોટ (ફાઈન): ૧ કપ (૧૫૦ ગ્રામ)</li>
<li>પાણી: ૧ &frac34; કપ</li>
<li>ઘી: ૧ ટીસ્પૂન</li>
<li>મીઠું: ૧ ચપટી</li>
<li>દૂધ: ૧ ટેબલસ્પૂન (નરમાઈ માટે)</li>
</ul>
<p dir="auto"><strong>ભરણ (સારણ) માટે:</strong></p>
<ul dir="auto">
<li>ખમણેલું તાજું નારિયેળ: ૧ &frac12; કપ</li>
<li>ગોળ (ઝીણો સમારેલો): &frac34; થી ૧ કપ (મીઠાશ પ્રમાણે)</li>
<li>ઘી: ૧ ટેબલસ્પૂન</li>
<li>એલચી પાવડર: &frac12; ટીસ્પૂન</li>
<li>જાયફળ પાવડર: ૧ ચપટી</li>
<li>ખસખસ: ૧ ટેબલસ્પૂન (વૈકલ્પિક)</li>
<li>કાજુ અને કિસમિસ (સમારેલા): ૧ ટેબલસ્પૂન (વૈકલ્પિક)</li>
</ul>
<p dir="auto"><strong>સ્ટીમિંગ માટે:</strong></p>
<ul dir="auto">
<li>બનાના પાંદડા અથવા ઘી લગાવેલી સ્ટીમર પ્લેટ</li>
<li>પાણી (મોદકને ભીના કરવા)</li>
<li>ઘી (સર્વિંગ માટે)</li>
</ul>
<h3 dir="auto"><strong>બનાવવાની રીત</strong></h3>
<h4 dir="auto"><strong>1. ભરણ તૈયાર કરો</strong></h4>
<ol dir="auto">
<li>નોન-સ્ટીક પેનમાં ૧ ટેબલસ્પૂન ઘી ગરમ કરો.</li>
<li>ખસખસ (જો વાપરતા હો) શેકો, પછી ખમણેલું નારિયેળ ઉમેરો અને ૨-૩ મિનિટ શેકો.</li>
<li>ગોળ ઉમેરો અને ધીમા તાપે ૬-૭ મિનિટ શેકો જ્યાં સુધી મિશ્રણ ઘટ્ટ ન થાય.</li>
<li>એલચી પાવડર, જાયફળ પાવડર, કાજુ અને કિસમિસ ઉમેરો. ઠંડું થવા રાખો.</li>
</ol>
<h4 dir="auto"><strong>2. બાહ્ય આવરણ તૈયાર કરો</strong></h4>
<ol dir="auto">
<li>પેનમાં ૧ &frac34; કપ પાણી ગરમ કરો. મીઠું, ઘી અને દૂધ ઉમેરો.</li>
<li>પાણી ઉકળે એટલે ગેસ બંધ કરો, ચોખાનો લોટ થોડો-થોડો ઉમેરો અને હલાવો.</li>
<li>મિશ્રણને ઢાંકીને ૫ મિનિટ બાફો. પછી ગૂંથીને નરમ લોટ બનાવો.</li>
<li>લોટને ઢાંકીને ૧૦ મિનિટ રાખો.</li>
</ol>
<h4 dir="auto"><strong>3. મોદક બનાવો</strong></h4>
<ol dir="auto">
<li>લોટનો નાનો ગોળો લઈને ૩-૪ ઇંચની પુરી બનાવો.</li>
<li>મધ્યમાં ૧-૨ ટીસ્પૂન ભરણ મૂકો.</li>
<li>કિનારીઓને ચપટીઓ બનાવીને શંકુ આકાર આપો અને ટોચ સીલ કરો. (મોલ્ડનો ઉપયોગ સરળ રહેશે.)</li>
</ol>
<h4 dir="auto"><strong>4. મોદકને બાફો</strong></h4>
<ol dir="auto">
<li>સ્ટીમરમાં પાણી ગરમ કરો. બનાના પાંદડા અથવા ઘી લગાવેલી પ્લેટ પર મોદક ગોઠવો.</li>
<li>મોદકને થોડું પાણી છાંટીને ૧૦-૧૨ મિનિટ બાફો.</li>
<li>ઠંડા થાય પછી ઘી સાથે પીરસો.</li>
</ol>
<h3 dir="auto"><span style="font-size: 12pt;"><strong>સર્વિંગ અને પ્રસાદ</strong></span></h3>
<p dir="auto">ઉકડીચે મોદક ગણેશ ચતુર્થી દરમિયાન ગણપતિ બાપ્પાને અર્પણ કરવામાં આવે છે. ગરમા-ગરમ મોદક પર ઘી રેડીને પરિવાર સાથે આનંદ માણો. આ મોદક રૂમ ટેમ્પરેચર પર ૧ દિવસ અને ફ્રિજમાં ૨ દિવસ સુધી ટકે છે.</p>
<h2 dir="auto"><strong>ટીપ્સ</strong></h2>
<ul dir="auto">
<li><strong>ચોખાનો લોટ</strong>: તાજો અને ફાઈન લોટ વાપરો.</li>
<li><strong>ગોળ</strong>: ઓર્ગેનિક ગોળ સ્વાદ વધારે છે.</li>
<li><strong>મોલ્ડ</strong>: નવા શીખનારાઓ માટે મોદક મોલ્ડનો ઉપયોગ કરવો સરળ રહેશે.</li>
<li><strong>બનાના પાંદડા</strong>: મોદકને બાફતી વખતે બનાના પાંદડા વાપરવાથી અનોખો સ્વાદ આવે છે.</li>
</ul>
<h2 dir="auto"><span style="font-size: 14pt;"><strong>ગણેશ ચતુર્થીનો ઉત્સાહ</strong></span></h2>
<p dir="auto">ગણેશ ચતુર્થી એ માત્ર ધાર્મિક તહેવાર નથી, પરંતુ સાંસ્કૃતિક અને સામાજિક એકતાનું પ્રતીક પણ છે. કોંકણમાં આ તહેવાર દરમિયાન ઘરોમાં ઉકડીચે મોદક સહિત અનેક પરંપરાગત વાનગીઓ બનાવવામાં આવે છે. આ વર્ષે આ રેસીપી અજમાવીને તમારા ઘરમાં કોંકણનો સ્વાદ અને ગણેશ ચતુર્થીનો ઉત્સાહ લાવો. ગણપતિ બાપ્પા મોરિયા!</p>

કોંકણી ઉકડીચે મોદકની રેસીપી અને સંસ્કૃતિની ઝલક

ગણેશ ચતુર્થી ૨૦૨૫: ઘરે બનાવો કોંકણ શૈલીના ઉકડીચે મોદક, ગણપતિ બાપ્પાનો પ્રિય પ્રસાદ

August 22, 2025 | 20:41 IST