બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણી 2025નો ચુકાદો આવી ગયો છે. ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP), જનતા દળ યુનાઇટેડ (JDU), LJP (રામ વિલાસ) અને અન્ય સહયોગીઓનો રાષ્ટ્રીય લોકતાંત્રિક ગઠબંધન (NDA) 243 બેઠકોવાળી વિધાનસભામાં 200 બેઠકોના આંકડાને પાર કરતો જોવા મળી રહ્યો છે. આ માત્ર જીત નથી, પરંતુ બિહારની રાજનીતિનું પુનર્ગઠન (Recalibration) છે.
<h3>1. NDAની પ્રચંડ લહેર: માત્ર વિજય નહીં</h3>
NDAની આ લહેર પાછળના મુખ્ય પરિબળો તેને માત્ર જીતથી વિશેષ બનાવે છે:
<ul data-path-to-node="8">
<li>
નીતિશ કુમાર અને JDUની વાપસી: 2020ના નબળા પ્રદર્શન બાદ, નીતિશ કુમારના નેતૃત્વમાં JDUએ શાનદાર વાપસી કરી છે. પાર્ટી લગભગ 80 બેઠકો પર આગળ છે, જે કુમારના 'સુશાસન' અને વિકાસના માર્ગ પર મતદારોના નવા વિશ્વાસનો સંકેત આપે છે.
</li>
<li>
BJPનું વધતું વર્ચસ્વ: BJP ફરી એકવાર ગઠબંધનમાં સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી છે. શરૂઆતના વલણોમાં પાર્ટી લગભગ 85 બેઠકો પર આગળ છે, જેનાથી બિહારના ચૂંટણી માળખામાં રાષ્ટ્રીય પક્ષની કાયદેસરતા વધુ મજબૂત થઈ છે.
</li>
<li>
સહયોગીઓનું યોગદાન: નાના સહયોગીઓ પણ નિર્ણાયક સાબિત થયા છે. LJP (રામ વિલાસ) 20થી વધુ બેઠકો પર આગળ છે. આ વૈવિધ્યસભર ગઠબંધને જીતને વધુ સ્થિર બનાવી છે.
</li>
</ul>
<h3>2. વિપક્ષની નબળાઈ: મહાગઠબંધન પર દબાણ</h3>
મહાગઠબંધનની અપેક્ષાઓ પૂરી થઈ શકી નથી, અને શરૂઆતનો ડેટા NDA સામે તેમની ખૂબ જ નબળી લીડ દર્શાવે છે.
<ul data-path-to-node="11">
<li>
તેજસ્વી યાદવને ઝટકો: RJD નેતા તેજસ્વી યાદવ રાઘોપુર બેઠક પર પણ પાછળ ચાલી રહ્યા હોવાના અહેવાલો છે, જેનાથી મહાગઠબંધનનો મુખ્ય વેગ નબળો પડ્યો છે.
</li>
<li>
અખંડિત સંદેશનો અભાવ: વિપક્ષી દળો કોઈ મજબૂત અને એકસમાન સંદેશની આસપાસ એકજૂથ થઈ શક્યા નથી.
</li>
<li>
સ્થિરતાને પ્રાથમિકતા: એવું લાગે છે કે મતદારોએ પરંપરાગત જાતિ કે ઓળખની રાજનીતિને બદલે સુશાસન અને સ્થિરતાને પ્રાથમિકતા આપી છે.
</li>
</ul>
<h3>3. ઉભરતા નવા ચહેરા અને મોટા નામ</h3>
આ ચૂંટણી માત્ર સ્થાપિત દિગ્ગજો વિશે નથી; કેટલાક નવા ચહેરાઓ હેડલાઇન્સમાં આવ્યા છે:
<ul data-path-to-node="14">
<li>
ચિરાગ પાસવાન (LJP-RV): કદાચ સૌથી મોટો આશ્ચર્ય. તેમની પાર્ટી 20થી વધુ બેઠકો પર આગળ છે, જેનાથી NDAમાં તેમનું મહત્ત્વ વધ્યું છે. તેમનો મજબૂત સ્ટ્રાઈક રેટ યુવાનો અને દલિત મતદારોમાં તેમની વધતી જતી અપીલ દર્શાવે છે.
</li>
<li>
મૈથિલી ઠાકુર: ગાયિકામાંથી રાજકારણી બનેલા મૈથિલી ઠાકુર અલીનગરથી મજબૂત રીતે આગળ ચાલી રહ્યા છે. તેમણે યુવા મતદારો અને સાંસ્કૃતિક સમુદાયો સાથે ઊંડો જોડાણ બનાવીને બિહારની રાજનીતિમાં મોટું પ્રવેશ કર્યું છે.
</li>
</ul>
<h3>4. પરિણામના મુખ્ય કારણો</h3>
<ul data-path-to-node="16">
<li>
ઉચ્ચ મતદાન: લગભગ 66-67%ની પ્રભાવશાળી મતદાન ટકાવારી સાથે, આ ચૂંટણી ઊર્જાસભર હતી. મહિલા મતદારોની ભાગીદારી ખાસ કરીને મજબૂત હતી, અને વિશ્લેષકો માને છે કે તેમના સમર્થને નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી છે.
</li>
<li>
કલ્યાણ અને સુશાસન: NDAના પ્રચારે વિકાસ, સામાજિક યોજનાઓ અને વહીવટી સ્થિરતાના વચનો પર ભાર મૂક્યો. નીતિશ કુમારના રેકોર્ડ અને કલ્યાણ પર NDAના દાવાઓને મતદારોએ સ્પષ્ટપણે સ્વીકાર્યા છે.
</li>
</ul>
<h3>5. વ્યાપક રાજકીય અસરો</h3>
બિહારમાં આ જીતથી રાષ્ટ્રીય રાજનીતિમાં NDAની વૈચારિક અને ચૂંટણીલક્ષી પકડ મજબૂત થઈ છે. બીજી તરફ, મહાગઠબંધનને પોતાની વ્યૂહરચના પર પુનર્વિચાર કરવાની જરૂર છે. પાસવાન અને ઠાકુરની સફળતા સૂચવે છે કે ભવિષ્યની બિહારની રાજનીતિ વધુ પેઢીગત, વધુ સમાવેશી અને પરંપરાગત સમીકરણો પર ઓછી આધારિત હોઈ શકે છે.

બિહારમાં મહાગઠબંધની કારમી હાર

તેજસ્વી પાછળ, ચિરાગ પાસવાનનું કદ વધ્યું; બિહારમાં નવા નેતૃત્વનો ઉદય BJP-JDUનો અનોખો તાલમેલ

November 15, 2025 | 01:17 IST