પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાન વચ્ચે છેલ્લા એક અઠવાડિયાથી ચાલી રહેલી હિંસક સરહદી અથડામણો બાદ, બંને દેશોએ દોહામાં થયેલી મહત્વપૂર્ણ બેઠકમાં તાત્કાલિક યુદ્ધવિરામ માટે સંમતિ આપી છે. કતાર અને તુર્કીએ મધ્યસ્થી તરીકે મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. આ કરાર 2021માં તાલિબાનના કાબુલ કબ્જા પછી બંને દેશો વચ્ચે થયેલી સૌથી ગંભીર તંગદિલી પછીનો પ્રથમ મોટો રાજદ્વારી તબક્કો ગણાય છે.
શનિવારે મોડીરાત્રે અંતિમ સ્વરૂપ પામેલા આ કરાર બાદ, સરહદ પર છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં થયેલા ઘર્ષણમાં ડઝનો લોકોના મોત થયા અને સૈંકડો ઘાયલ થયા. બંને દેશોના રક્ષા મંત્રીઓ &mdash; પાકિસ્તાનના ખ્વાજા મુહમ્મદ આસિફ અને અફગાનિસ્તાનના મુલ્લા મુહમ્મદ યાકૂબ &mdash;એ બેઠકનું નેતૃત્વ કર્યું હતું, જેનો હેતુ બંને વચ્ચે ચાલી રહેલા સૌથી ગંભીર સંઘર્ષને રોકવાનો હતો.
બંને પક્ષોએ નક્કી કર્યું છે કે 25 ઑક્ટોબરે ઇસ્તાંબુલમાં ફરી બેઠક થશે, જેમાં અમલીકરણ અને દેખરેખની પ્રક્રિયાઓ અંગે ચર્ચા થશે. કતાર અને તુર્કીએ મધ્યસ્થી તરીકે બંને દેશો વચ્ચેના મતભેદ ઘટાડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે, કારણ કે બંને એકબીજાને આતંકવાદીઓને આશ્રય આપવાનો આરોપ લગાવતા રહ્યા છે.
<h3 data-start="1220" data-end="1244">આરોપ અને ઇનકાર</h3>
ઇસ્લામાબાદ સતત કાબુલને દબાણ કરે છે કે તે એવા સશસ્ત્ર જૂથો સામે પગલા ભરે, જે અફગાન ભૂમિનો ઉપયોગ કરીને પાકિસ્તાનમાં હુમલા કરે છે. તાલિબાન આ આક્ષેપોને નકારી કાઢે છે અને દાવો કરે છે કે તે પોતાના પડોશી દેશો વિરુદ્ધ કોઈ જૂથને કાર્ય કરવા દેતો નથી. ઉલટે કાબુલ પાકિસ્તાન પર અફગાન ભૂમિ પર હવાઇ હુમલાના અને ખોટી માહિતી ફેલાવવાના આક્ષેપો કરે છે.
છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓમાં પાકિસ્તાનની સુરક્ષા દળો પર હુમલાઓમાં વધારો થયો છે, જેમાંથી ઘણા હુમલાઓ તહરીક-એ-તાલિબાન પાકિસ્તાન (TTP) સાથે જોડાયેલા માનવામાં આવે છે. શુક્રવારે સરહદ નજીક આત્મઘાતી હુમલામાં સાત પાકિસ્તાની સૈનિકો માર્યા ગયા અને ડઝન જેટલા ઘાયલ થયા &mdash; આ ઘટનાએ તણાવને ચરમસીમાએ પહોંચાડ્યો.
પાકિસ્તાનના સૈન્યપ્રમુખ ફીલ્ડ માર્શલ આસિમ મુનિરે કાબુલને અપીલ કરી કે તે "અફગાન ભૂમિનો ઉપયોગ કરીને પાકિસ્તાનમાં હુમલા કરતા જૂથોને કાબૂમાં લે."
<h3 data-start="2020" data-end="2067">પ્રદેશીય ચિંતાઓ અને રાજદ્વારી પ્રયાસો</h3>
દોહા બેઠકમાં સાઉદી અરેબિયા અને ઇરાન જેવા પ્રાદેશિક દેશોએ પણ શાંતિ અને સંયમની અપીલ કરી. નિષ્ણાતોના જણાવ્યા મુજબ, અફગાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાન વચ્ચેનો સતત અસ્થિર સંબંધ ઇસ્લામિક સ્ટેટ ખોરાસાન (IS-K) અને અલ-કાયદા જેવા જૂથોને ફરી ઊભરવા માટે અવકાશ આપી શકે છે.
આ યુદ્ધવિરામ અત્યારે માટે રાહત લાવે છે, પરંતુ બંને દેશો વચ્ચેના અવિશ્વાસને લીધે તે અતિ નાજુક છે. કતાર અને તુર્કી માટે પડકાર હવે એ છે કે આ કરાર લાંબા ગાળાની શાંતિ તરફ પગલું બને કે ફક્ત ટૂંકા સમયનું વિરામ સાબિત થાય.

દોહામાં યુદ્ધવિરામ કરાર પર હસ્તાક્ષર થયા

કતારમાં થયેલી બેઠક બાદ પાકિસ્તાન-અફઘાનિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામનો કરાર

October 19, 2025 | 16:20 IST