આજે સમગ્ર દેશમાં કરવા ચોથનો તહેવાર ધામધૂમથી ઉજવાઈ રહ્યો છે, જ્યારે હિંદુ વિવાહિત મહિલાઓ પોતાના પતિની લાંબી ઉંમર માટે નિર્જળા વ્રત રાખે છે અને સોળ શ્રૃંગાર કરીને સૌથી સુંદર દેખાવા માંગે છે. પરંતુ ઉત્તર પ્રદેશના મથુરા જિલ્લાના સુરીર વિસ્તારમાં એક મોહલ્લો એવો છે, જ્યાં આ દિવસે ઘેરી શાંતિ અને અંધારું છવાયેલું રહે છે. અહીં કોઈ પણ મહિલા કરવા ચોથનું વ્રત કરતી નથી કે, શ્રૃંગાર અને પૂજા પણ કરતી નથી. આ અનોખી અને ચોંકાવનારી પરંપરા પાછળ સદીઓ જૂની એક દુઃખદ ઘટના અને 'સતી'નો શ્રાપ જવાબદાર છે.
નવી દુલ્હનના પતિની હત્યા અને સતીનો શ્રાપ
કહેવાય છે કે, આ ઘટના સેંકડો વર્ષો પહેલાની છે. નૌહઝીલના રામનગલા ગામનો એક બ્રાહ્મણ યુવક યમુનાના પાર આવેલા તેના સાસરામાંથી પોતાની નવવિવાહિતા પત્નીને વિદાય કરાવીને પાછો આવી રહ્યો હતો. તેઓ સુરીરના રસ્તે ભેંસા બુગ્ગી દ્વારા પરત ફરી રહ્યા હતા. ત્યારે રસ્તામાં સુરીરના કેટલાક લોકોએ બુગ્ગીમાં રહેલા ભેંસાને પોતાનો કહીને ઝઘડો શરૂ કરી દીધો. આ વિવાદ એટલો વધી ગયો કે, સુરીરના લોકોના હાથે રામનગલા ગામના આ યુવકની નિર્મમ હત્યા થઈ ગઈ. પોતાના જ સામે પતિની હત્યા થતાં ક્રોધિત થયેલી નવવિવાહિતા દુલ્હને આ મોહલ્લાના લોકોને શ્રાપ આપ્યો કે, "જેમ હું મારા પતિના મૃતદેહ સાથે સતી થઈ રહી છું, તેમ તમારામાંથી કોઈ પણ મહિલા પોતાના પતિની સામે સજી-ધજીને સોળ શ્રૃંગાર કરીને જીવી શકશે નહિ."
આ પણ વાંચો: <a href="https://www.benefitnews24.com/gujarati/religion/karva-chauth-2025-rituals-legend-and-significance-of-fasting-for-husband-long-life/20500" target="_blank" rel="noopener">કરવા ચોથ 2025: કેમ કરવામાં આવે છે આ વ્રત? જાણો કથા</a>
શ્રાપનો કહેર&nbsp;
આ ઘટના બાદ મોહલ્લા પર જાણે આફત તૂટી પડી. નવવિવાહિતાના શ્રાપ*ના કહેરથી મોહલ્લાના યુવાન યુવકોના મોત થવા લાગ્યા, જેના કારણે અનેક વિવાહિતાઓ વિધવા બની ગઈ અને મોહલ્લા પર મુસીબતોનો વરસાદ થવા લાગ્યો. તે સમયે વડીલોએ આને સતીના કોપનો પ્રભાવ માન્યો અને તે સતીનું મંદિર બનાવીને તેમની પાસે ક્ષમા-યાચના કરી. વડીલ મહિલા સુનહરી દેવીના જણાવ્યા અનુસાર, સતી માતાની પૂજા-અર્ચના કરવાથી અકુદરતી મૃત્યુનો સિલસિલો તો થંભી ગયો, પરંતુ મોહલ્લાની મહિલાઓ આજે પણ સુહાગની સલામતી માટે કરવા ચોથનું વ્રત કરતી નથી. આટલું જ નહિ, તેઓ પોતાની દીકરીઓને પણ કરવા ચોથ પર કોઈ ભેટ આપતા નથી.
ભય અને આસ્થામાં બંધાયેલી પરંપરા
સદીઓથી ચાલી આવતી આ પરંપરાનું પાલન પેઢી દર પેઢી થતું આવ્યું છે. આજે પણ આ મોહલ્લાના સેંકડો પરિવારોમાં કોઈ પણ વિવાહિતા ન તો સજી-ધજીને શ્રૃંગાર કરે છે, ન તો પતિની દીર્ઘાયુ માટે કરવા ચોથનું વ્રત રાખે છે. આ શ્રાપથી મુક્તિ મેળવવા માટે કોઈ પણ મહિલા પહેલ કરવા તૈયાર થતી નથી. બધાને એવો ડર સતાવે છે કે, આ સતીના શ્રાપનું ઉલ્લંઘન કરવાથી કોઈ અનિષ્ટ થઈ શકે છે. આમ, મથુરાનો આ સુરીર મોહલ્લો આજે પણ એક દુઃખદ ભૂતકાળ અને શ્રાપના ભયમાં જીવી રહ્યો છે, જ્યાં પ્રેમ અને સૌભાગ્યનો તહેવાર કરવા ચોથ મનાવવામાં આવતો નથી.

કરવાચોથનું વ્રત

મથુરાના એક મોહલ્લામાં સદીઓ જૂના 'સતી'ના શ્રાપના ડરથી મહિલાઓ કરવા ચોથનું વ્રત નથી કરતી

October 10, 2025 | 19:21 IST