<h3 dir="auto">રામ સેતુને રાષ્ટ્રીય સ્મારક જાહેર કરવાની માંગ: સુપ્રીમ કોર્ટની કેન્દ્રને નોટિસ</h3>
લાંબા સમયથી ચાલી રહેલી રામ સેતુને રાષ્ટ્રીય સ્મારક જાહેર કરવાની માંગ પર સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકાર પાસે જવાબ માંગ્યો છે. ભાજપના વરિષ્ઠ નેતા અને પૂર્વ કેન્દ્રીય મંત્રી સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ આ મામલે સર્વોચ્ચ અદાલતમાં અરજી દાખલ કરી છે. સ્વામીએ તેમની અરજીમાં જણાવ્યું છે કે, 2023માં સુપ્રીમ કોર્ટે તેમને આ મુદ્દે કેન્દ્ર સરકારને આવેદનપત્ર આપવાનું સૂચન કર્યું હતું. તેમણે બે વખત સરકારને આવેદન આપ્યું, પરંતુ હજુ સુધી કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો નથી. આથી, તેમણે કોર્ટને આ મામલે હસ્તક્ષેપ કરવા વિનંતી કરી છે.
ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ દલીલ કરી છે કે, રામ સેતુ માત્ર ભૌગોલિક રચના નથી, પરંતુ તે હિંદુ ધર્મ અને ભારતીય સંસ્કૃતિનું અનન્ય પ્રતીક છે. આ સેતુને રાષ્ટ્રીય સ્મારકનો દરજ્જો આપીને તેનું કાયમી સંરક્ષણ કરવું જરૂરી છે. ન્યાયાધીશ સંદીપ મહેતાની ખંડપીઠે સ્વામીના વરિષ્ઠ વકીલ વિભા દત્ત મખીજાની દલીલો સાંભળીને કેન્દ્ર સરકારને નોટિસ જારી કરી છે, જેમાં આ મુદ્દે સ્પષ્ટ જવાબ માંગવામાં આવ્યો છે.
રામ સેતુનો ઐતિહાસિક અને ધાર્મિક પરિપ્રેક્ષ્ય રામ સેતુ, જેને 'એડમ્સ બ્રિજ' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, ભારતના તમિલનાડુના પમ્બન ટાપુ અને શ્રીલંકાના મન્નાર ટાપુને જોડતી ચૂનાના પથ્થરોની એક કુદરતી સાંકળ છે. ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓના મતે, આ સેતુ એક સમયે સમુદ્રની સપાટીથી ઉપર હતો, જેના કારણે ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચે પગપાળા પ્રવાસ શક્ય હતો. હિંદુ ધર્મમાં આ સેતુને ભગવાન રામની વાનર સેના દ્વારા નિર્મિત માનવામાં આવે છે, જેનો ઉલ્લેખ રામાયણમાં જોવા મળે છે. લાખો ભક્તો માટે આ સેતુ આસ્થાનું પ્રતીક છે, જે ભારતની સાંસ્કૃતિક વિરાસતનો અભિન્ન ભાગ છે.
અગાઉનો વિવાદ: સેતુ સમુદ્રમ પ્રોજેક્ટ 2005માં કોંગ્રેસના નેતૃત્વ હેઠળની યુપીએ સરકારે 'સેતુ સમુદ્રમ પ્રોજેક્ટ' શરૂ કર્યો હતો, જેનો હેતુ જહાજોની આવન-જાવન માટે નવો દરિયાઈ માર્ગ બનાવવાનો હતો. આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ રામ સેતુનો એક ભાગ તોડવાની યોજના હતી, જેનો દેશભરમાં વ્યાપક વિરોધ થયો. ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક સંગઠનોએ આ યોજનાને આસ્થા પર આઘાત તરીકે ગણાવીને તેનો વિરોધ કર્યો. સુપ્રીમ કોર્ટે આ મામલે હસ્તક્ષેપ કરીને પ્રોજેક્ટને અટકાવ્યો હતો. 2014માં એનડીએ સરકાર સત્તામાં આવ્યા બાદ, તેમણે કોર્ટને ખાતરી આપી હતી કે રામ સેતુને કોઈ નુકસાન નહીં પહોંચે અને વૈકલ્પિક માર્ગની શોધ કરવામાં આવશે. જોકે, રામ સેતુને રાષ્ટ્રીય સ્મારકનો દરજ્જો આપવાનો મુદ્દો હજુ અધ્ધરતાલમાં છે, જે આ અરજીનો મુખ્ય મુદ્દો છે.
વર્તમાન સ્થિતિ અને ભાવિ સુબ્રમણ્યમ સ્વામીની અરજીએ રામ સેતુના ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વને ફરી એકવાર ચર્ચાના કેન્દ્રમાં લાવી દીધું છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને આ મામલે ચાર અઠવાડિયામાં જવાબ રજૂ કરવા જણાવ્યું છે. આ નિર્ણય રામ સેતુના ભવિષ્યને માત્ર ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી જ નહીં, પરંતુ ભારતની સાંસ્કૃતિક વિરાસતના સંરક્ષણના મુદ્દા તરીકે પણ મહત્વપૂર્ણ બનાવે છે.
આ કેસ ભારતની સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક ઓળખના સંરક્ષણના પ્રશ્નને ઉજાગર કરે છે. શું રામ સેતુને રાષ્ટ્રીય સ્મારકનો દરજ્જો મળશે? આ પ્રશ્નનો જવાબ હવે કેન્દ્ર સરકારના જવાબ અને સુપ્રીમ કોર્ટના આગામી નિર્ણય પર નિર્ભર છે.

રામ સેતુને રાષ્ટ્રીય સ્મારકનો દરજ્જો આપવાની લાંબી માંગ

August 29, 2025 | 22:23 IST