ભારતમાં ડિજિટલ પેમેન્ટ્સને વધુ સલામત, સુરક્ષિત અને સરળ બનાવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે, નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા (NPCI)એ યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (UPI) ટ્રાન્ઝેક્શન માટે બાયોમેટ્રિક ચકાસણી (Verification)નું નવું સુરક્ષા ફીચર લોન્ચ કર્યું છે. મુંબઈમાં ગ્લોબલ ફિનટેક ફેસ્ટ દરમિયાન લોન્ચ કરાયેલા આ ફીચરનો અમલ બુધવાર, 8 ઓક્ટોબરથી શરૂ થઈ ગયો છે.
પરંપરાગત PINનું સ્થાન લેશે બાયોમેટ્રિક્સ
નાણાકીય સેવા વિભાગના સચિવ નાગરાજુએ આ નવા ફીચરનું ઉદ્ઘાટન કરતાં જણાવ્યું હતું કે હવે યુઝર્સ UPI ટ્રાન્ઝેક્શન માટે પરંપરાગત UPI PINને બદલે ઓન-ડિવાઇસ બાયોમેટ્રિક્સનો ઉપયોગ કરી શકશે. આમાં ફિંગરપ્રિન્ટ્સ (Fingerprints) અથવા ફેશિયલ રેકગ્નિશન (Facial Recognition) જેવી સુવિધાઓનો સમાવેશ થાય છે. આ બાયોમેટ્રિક ચકાસણીનો ઉપયોગ માત્ર ચૂકવણી માટે જ નહીં, પરંતુ UPI PIN રિસેટ કરવા અને ATMમાંથી રોકડ ઉપાડવા માટે પણ થઈ શકશે.
NPCI દ્વારા સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે કે આ નવું બાયોમેટ્રિક ફીચર એક વૈકલ્પિક&nbsp;ટૂલ છે, જે ફરજિયાત નથી. જે યુઝર્સ તેમના ફોન અને ટ્રાન્ઝેક્શનને વધુ સુરક્ષિત રાખવા માંગતા હોય, તેઓ જ આ સુવિધાનો ઉપયોગ કરવાનું પસંદ કરી શકે છે. આ વ્યવહારો એડવાન્સ ક્રિપ્ટોગ્રાફિક ચકાસણી દ્વારા પૂર્ણ થશે, જેમાં દરેક બેન્ક સ્વતંત્ર રીતે વેરિફિકેશન કરી શકશે.
આ બાયોમેટ્રિક્સ ફીચર રજૂ કરવાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ ડિજિટલ વ્યવહારોને વધુ સુલભ બનાવવાનો છે. ખાસ કરીને વરિષ્ઠ નાગરિકો&nbsp;અને નવા UPI યુઝર્સ માટે આ ફેરફાર અત્યંત ઉપયોગી નીવડશે. અગાઉ, UPI PIN બનાવવા માટે ડેબિટ કાર્ડની વિગતો અથવા આધાર-આધારિત ફેસ રેકગ્નિશનની જટિલ પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવું પડતું હતું. હવે યુઝર્સ કોઈપણ કાર્ડની મદદ વગર કે જટિલ પગલાં અનુસર્યા વગર સરળતાથી બાયોમેટ્રિક ચકાસણી કરીને UPI નો ઉપયોગ શરૂ કરી શકશે.

UPI પેમેન્ટમાં બાયોમેટ્રિક્સ અમલ

NPCI દ્વારા UPI ટ્રાન્ઝેક્શન માટે બાયોમેટ્રિક ફીચર લોન્ચ, ફિંગરપ્રિન્ટથી UPI પેમેન્ટ શક્ય.

October 8, 2025 | 16:30 IST