મધ્ય પ્રદેશના યુનેસ્કો વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ ખજુરાહોના જાવરી મંદિરમાં આવેલી ભગવાન વિષ્ણુની 7 ફૂટ ઊંચી ખંડિત પ્રતિમાના પુનઃનિર્માણની માંગ કરતી એક અરજી સુપ્રીમ કોર્ટે ફગાવી દીધી છે. આ મામલે સુનાવણી દરમિયાન ચીફ જસ્ટિસ બી. આર. ગવઈ અને જસ્ટિસ કે. વિનોદ ચંદ્રનની ખંડપીઠે અરજદાર રાકેશ દલાલની અરજી પર વિચાર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.&nbsp;
ખજુરાહો મંદિરોમાં ખંડિત પ્રતિમાને બદલવાનો હેતુ
આ અરજીનો હેતુ ખજુરાહો મંદિરોમાં સ્થિત ખંડિત પ્રતિમાને બદલવાનો અને તેનું ફરીથી પવિત્રી કરણ કરવાનો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે આ મામલે ટિપ્પણી કરતાં કહ્યું કે, 'જાઓ અને ખુદ ભગવાનને જ કંઈક કરવા માટે કહો.' આ અરજીમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે, મુઘલ આક્રમણ દરમિયાન પ્રતિમાને નુકસાન થયું હતું.
આ પણ વાંચો: <a href="https://www.benefitnews24.com/gujarati/politics/bihar-sir-supreme-court/19360" target="_blank" rel="noopener">SIR મુદ્દે સુપ્રીમ કોર્ટની ECને ફટકાર</a>
સુપ્રીમ કોર્ટે પ્રચાર માટે કરેલી અરજી ગણાવી
અરજદારના મતે, 77 વર્ષની આઝાદી પછી પણ સરકાર અને સંબંધિત સત્તાવાળાઓ, ખાસ કરીને ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ દ્વારા આ પ્રતિમાનું સમારકામ કરવામાં આવ્યું નથી. અરજીમાં એ પણ દલીલ કરવામાં આવી હતી કે, આના કારણે ભક્તોના પૂજા કરવાના મૂળભૂત અધિકારનું ઉલ્લંઘન થઈ રહ્યું છે. જોકે, સુપ્રીમ કોર્ટે આ મુદ્દાને પ્રચાર માટે કરવામાં આવેલી અરજી ગણાવી હતી અને અરજદારને કહ્યું કે, જો તમે ભગવાન વિષ્ણુના પ્રબળ ભક્ત છો, તો તમારે પ્રાર્થના અને ધ્યાન કરવું જોઈએ.
ખજુરાહો એક પુરાતત્વીય સ્થળ
ખંડપીઠે સ્પષ્ટતા કરી કે, આ મામલો સંપૂર્ણપણે ASIના અધિકાર ક્ષેત્રમાં આવે છે, કારણ કે ખજુરાહો એક પુરાતત્વીય સ્થળ છે. કોર્ટે પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો કે, શું ASI જેવી સંસ્થા આવા સ્થળો પર મૂર્તિઓ બદલવાની મંજૂરી આપશે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે, આ કેસમાં ઘણાં બધા મુદ્દાઓ સામેલ છે અને આ નિર્ણય ASI પર નિર્ભર છે.
ખજુરાહોમાં સૌથી મોટું શિવલિંગની પૂજા
ચીફ જસ્ટિસે અરજદારને એ પણ સલાહ આપી કે, જો તે શૈવ ધર્મના વિરોધી ન હોય તો તે ખજુરાહોમાં સૌથી મોટા શિવલિંગની પૂજા કરી શકે છે. સુપ્રીમ કોર્ટનો આ નિર્ણય સ્પષ્ટ કરે છે કે, ધાર્મિક લાગણીઓ અને પુરાતત્વીય સ્થળોના સંરક્ષણ વચ્ચે સંતુલન જાળવવું કેટલું જરૂરી છે.

ખજુરાહોની ખંડિત પ્રતિમાનો કેસ, જેમાં સુપ્રીમ કોર્ટે અરજી ફગાવીને એક અનોખી ટિપ્પણી કરી

September 17, 2025 | 19:40 IST