તાજેતરમાં, કેટલાક મીડિયા અહેવાલોમાં એવી ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી કે પેટ્રોલ સાથે 20% ઇથેનોલનું મિશ્રણ (E20) વાહનોના એન્જિન, ખાસ કરીને જૂના મોડેલના વાહનોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ દાવાઓને કેન્દ્ર સરકારે સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢ્યા છે. પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે, આવા અહેવાલોમાં કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી અને તેમાં કોઈ તથ્ય નથી. મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, ઇથેનોલ મિશ્રિત પેટ્રોલ (E20) વાહનો માટે સુરક્ષિત અને વધુ કાર્યક્ષમ છે.
<h3>ઇથેનોલ મિશ્રિત પેટ્રોલ: ટેસ્ટિંગ અને પરિણામો</h3>
પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયે આંકડા આપીને જણાવ્યું છે કે, પેટ્રોલ કરતાં ઇથેનોલનું ઓક્ટેન રેટિંગ વધુ હોવાથી ઇથેનોલ મિશ્રિત પેટ્રોલ વધુ ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળું હોય છે. આ અંગે દેશ-વિદેશની વિવિધ સંસ્થાઓ દ્વારા પરીક્ષણો કરવામાં આવ્યા છે. ઓટોમોટિવ રિસર્ચ એસોસિએશન ઓફ ઇન્ડિયા (ARAI), ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ પેટ્રોલિયમ (IIP), અને ઇન્ડિયન ઓઇલ કોર્પોરેશન R&amp;D જેવી પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થાઓએ કરેલા ટેસ્ટિંગમાં સાબિત થયું છે કે:
<img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://www.hindustantimes.com/ht-img/img/2025/08/05/550x309/petrol_pump_1754365516226_1754365516601.jpg" alt="Govt reacts to online buzz on ethanol-blended E20 petrol effect on vehicles: 'No drastic mileage cut' | Latest News India - Hindustan Times" width="500">
<ul>
<li>
E20ના ઉપયોગથી જૂના કે નવા કોઈપણ વાહનના એન્જિનમાં કોઈ ખાસ નુકસાન થતું નથી.
</li>
<li>
એન્જિનની કાર્યક્ષમતામાં કોઈ ઘટાડો થતો નથી.
</li>
<li>
વાહનમાં કોઈ અસામાન્ય ઘસારો, સ્ટાર્ટ કરવામાં મુશ્કેલી, કે અન્ય કોઈ ખામી જોવા મળી નથી.
</li>
</ul>
મંત્રાલયના મતે, પેટ્રોલનું ઓક્ટેન રેટિંગ 84.4 હોય છે, જ્યારે ઇથેનોલનું ઓક્ટેન રેટિંગ 108.5 જેટલું ઊંચું હોય છે. આથી, ઇથેનોલ મિશ્રિત પેટ્રોલ વધુ ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળું બને છે અને તેની દહન ક્ષમતા પણ સારી હોય છે, જે એન્જિન માટે લાભદાયક છે.
<img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://goodineverygrain.ca/wp-content/uploads/2022/06/Ontario-corn-ethanol-e1656010101404-1024x580.png" alt="Ontario corn ethanol - Good in Every Grain" width="500">
<h3>ઇથેનોલનો વધારે ઉપયોગ: વાહનો અને પર્યાવરણ માટે લાભદાયક કે હાનિકારક?</h3>
ઇથેનોલ મિશ્રણના ફાયદા અને ગેરફાયદા બંને છે. ચાલો તેને વિગતવાર સમજીએ:
લાભ:
<ul>
<li>
પર્યાવરણ માટે ફાયદાકારક: ઇથેનોલ એક બાયોફ્યુઅલ છે, જે શેરડી, મકાઈ અથવા અન્ય કૃષિ ઉત્પાદનોમાંથી બને છે. ઇથેનોલનો ઉપયોગ કરવાથી વાતાવરણમાં કાર્બન ઉત્સર્જન (Carbon Emissions) ઓછું થાય છે, જે ગ્લોબલ વોર્મિંગ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. ઇથેનોલના દહનથી ઓક્સિજનનું પ્રમાણ વધે છે, જેના કારણે પ્રદૂષણ ઓછું થાય છે.<img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://www.treehugger.com/thmb/ZxNeKluvmKWuTKF7ndkZkxLGESs=/1500x0/filters:no_upscale():max_bytes(150000):strip_icc()/GettyImages-92024215-5c551f48c9e77c000132a06a.jpg" alt="The Pros and Cons of Ethanol Fuel" width="500">
</li>
<li>
આર્થિક ફાયદા: ભારતમાં ઇથેનોલના ઉત્પાદનથી ખેડૂતોને તેમના કૃષિ ઉત્પાદનો માટે નવો બજાર મળે છે, અને દેશની વિદેશી મુદ્રાની બચત થાય છે, કારણ કે આપણે પેટ્રોલની આયાત પર ઓછો આધાર રાખવો પડે છે.
</li>
</ul>
ગેરફાયદા:
<ul>
<li>
માઇલેજમાં ઘટાડો: પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયે પોતે સ્વીકાર્યું છે કે ઇથેનોલ મિશ્રિત પેટ્રોલના કારણે વાહનની માઇલેજમાં થોડો ઘટાડો થઈ શકે છે. જોકે આ ઘટાડો ઇથેનોલની ઓછી ઉર્જા ઘનતાને કારણે થાય છે અને તે ખૂબ જ ઓછો હોય છે.<img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://www.statcan.gc.ca/o1/sites/default/files/2024-06/Ethanol_MainArticle_1366_x_768-7.jpg" alt="Start your engines: A primer on fuel ethanol - Statistics Canada" width="500">
</li>
<li>
જૂના વાહનોમાં સંભવિત સમસ્યા: ભલે પરીક્ષણોમાં કોઈ ખાસ નુકસાન જોવા ન મળ્યું હોય, પણ કેટલાક જૂના વાહનોમાં ઇથેનોલ રબર અને પ્લાસ્ટિકના પાર્ટ્સ સાથે પ્રતિક્રિયા કરી શકે છે, જેના કારણે લીકેજ કે અન્ય સમસ્યાઓ થવાની શક્યતા રહે છે. જોકે, નવા વાહનો આ ફેરફાર માટે જ તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે.
</li>
</ul>
પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયે તમામ વાહનો માટે E20 ઇંધણ સુરક્ષિત અને કાર્યક્ષમ હોવાનો દાવો કર્યો છે. ભલે માઇલેજમાં થોડો ઘટાડો થાય, પરંતુ પર્યાવરણ અને આર્થિક દ્રષ્ટિએ ઇથેનોલનો ઉપયોગ દેશ માટે ખૂબ લાભદાયક છે. શું તમે જાણવા માંગો છો કે ભારતમાં ઇથેનોલ ઉત્પાદન માટે કયા મુખ્ય સ્ત્રોતોનો ઉપયોગ થાય છે?

ઇથેનોલનો વધારે ઉપયોગ કેટલો હિતાવહ?

પેટ્રોલમાં 27% ઇથેનોલ ભેળવવાની કેન્દ્રની તૈયારીથી વિવાદ, જાણો સરકારે શું કરી સ્પષ્ટતા

August 6, 2025 | 24:12 IST