દેશમાં એકવાર ફરીથી કફ સિરપમાં ઝેરી રસાયણ ડાઇએથિલીન ગ્લાયકોલ (DEG)ની હાજરીના ગંભીર આક્ષેપો સામે આવ્યા છે. મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં 11 માસૂમ બાળકોના શંકાસ્પદ રીતે દૂષિત સિરપના સેવન બાદ મૃત્યુ થતાં આખા દેશમાં હડકંપ મચી ગયો છે. આ ઘટનાએ 2023ના ગંભીર કફ સિરપ કૌભાંડની યાદ તાજી કરાવી છે, જેના પગલે કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે બે વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને કોઈ પણ ખાંસી-શરદીની દવા ન આપવાની સખત સલાહ જારી કરી છે.
મોતના સિલસિલાએ તંત્રને હચમચાવ્યું
મધ્યપ્રદેશના છિંદવાડા જિલ્લામાં 7 સપ્ટેમ્બરથી અત્યાર સુધીમાં 1થી 7 વર્ષની વયના 9 બાળકોના મોત થયા છે. આ તમામ બાળકોને એક્યુટ કિડની ફેલિયર થયું હતું અને તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે તેઓ 'કોલ્ડ્રિફ' (Coldrif) નામનું કફ સિરપ પી રહ્યા હતા. આ બેચ નંબર SR-13 વાળું સિરપ તમિલનાડુની Sresan Pharmaceuticals દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે. આ ઉપરાંત, રાજસ્થાનના સીકર અને ભરતપુરમાં પણ 2 બાળકોના મોત થતાં મૃત્યુઆંક 11 પર પહોંચ્યો છે, જેના પગલે કેન્દ્ર સરકારે મલ્ટી-એજન્સી તપાસ શરૂ કરી છે.
તમિલનાડુમાં સિરપ પર તાત્કાલિક પ્રતિબંધ અને લાઇસન્સ રદ્દ કરવાની પ્રક્રિયા
બાળકોના મોતના અહેવાલો બાદ તમિલનાડુ ડ્રગ્સ કંટ્રોલ એડમિનિસ્ટ્રેશન (DDCA)એ ઝડપી કાર્યવાહી કરી છે. DDCA એ 1 ઓક્ટોબરથી 'કોલ્ડ્રિફ'ના વેચાણ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. કાંચીપુરમ સ્થિત ફેક્ટરીનો તમામ સ્ટોક સીલ કરીને ઉત્પાદન અટકાવી દેવામાં આવ્યું છે. લેબ ટેસ્ટમાં સિરપમાં ઝેરી&nbsp;DEGની હાજરીની પુષ્ટિ થતાં, કંપનીને શો-કોઝ નોટિસ જારી કરીને લાઇસન્સ રદ્દ કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી દેવાઈ છે. આ સિરપ રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, પુડુચેરી અને ઓડિશા જેવા રાજ્યોમાં સપ્લાય થતું હતું, જેના પગલે પડોશી રાજ્યોને પણ એલર્ટ મોકલાયું છે.
રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશની આકરી કાર્યવાહી
રાજસ્થાન સરકારે આ મામલે ડ્રગ કંટ્રોલરને સસ્પેન્ડ કરીને આકરા પગલાં લીધા છે. સાથે જ, Kaysons Pharmaની તમામ 19 દવાઓ (જેમાં એક કફ સિરપ પણ સામેલ છે)ના વિતરણ પર રોક લગાવી દેવામાં આવી છે. રાજસ્થાનના સ્વાસ્થ્ય મંત્રી ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવતે કહ્યું કે તપાસ સમિતિ ગઠિત થઈ છે. જ્યારે, મધ્યપ્રદેશ સરકારે તો સમગ્ર રાજ્યમાં 'નેક્સટ્રો-DS' અને 'કોલ્ડ્રિફ' સહિત તમામ શંકાસ્પદ કફ સિરપના વેચાણ પર અસ્થાયી પ્રતિબંધ મૂકી દીધો છે. મુખ્યમંત્રી ડો. મોહન યાદવે તપાસમાં બેદરકારી દાખવનાર સામે કડક કાર્યવાહીની ખાતરી આપી છે.
કેન્દ્રની કડક એડવાઇઝરી અને સુરક્ષા પર સવાલ
બાળકોના સ્વાસ્થ્યને ધ્યાનમાં રાખીને કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે તમામ રાજ્યોને કડક એડવાઇઝરી જારી કરી છે. મંત્રાલયે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે, 2 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને ખાંસી-શરદીની કોઈ પણ દવા ન આપવી, અને 5 વર્ષથી નાનાં બાળકોને પણ માત્ર ડોક્ટરની સલાહ પર જ દવા આપવી. આ દૂષિત સિરપ કિડની ફેલિયરનું મોટું જોખમ ઊભું કરે છે. જોકે, કેન્દ્ર સરકારે શરૂઆતમાં DEG ન મળવાનો દાવો કર્યો હતો, જેને તમિલનાડુના લેબ ટેસ્ટે પડકાર્યો છે. આ કટોકટી ભારતમાં દવા સુરક્ષા અને ગુણવત્તા નિયંત્રણ પર ગંભીર પ્રશ્નો ઊભા કરે છે.&nbsp;

ઝેરી કફ સિરપ પર તાત્કાલિક પ્રતિબંધ

કેન્દ્રની એડવાઇઝરી, બે વર્ષથી નાનાંને દવા નહિ, તમિલનાડુ ફેક્ટરી સીલ અને લાઇસન્સ રદ્દ

October 4, 2025 | 17:51 IST