આજના ઝડપી યુગમાં માથાનો દુખાવો (Headache) એક સામાન્ય સમસ્યા બની ગઈ છે, જે વાતમાં વધારો, તણાવ, પૂરતી ઊંઘનો અભાવ અને સ્ક્રીન પર વધુ પડતો સમય વિતાવવાથી થઈ શકે છે. આ પીડા તમારા આખા દિવસને અસર કરી શકે છે. જોકે, આયુર્વેદમાં કેટલાક સરળ અને અસરકારક ઉપાયો છે, જે તણાવ અને પીડામાંથી ત્વરિત રાહત આપી શકે છે.
<h3>ખરાબ ટેવો જે માથાનો દુખાવો વધારે છે</h3>
માથાના દુખાવાને વધારતી કેટલીક ટેવોને ઓળખવી અને તેમાં સુધારો કરવો જરૂરી છે:
<ul data-path-to-node="10">
<li>
જીવનશૈલી: મોડી રાત સુધી જાગવું અને પૂરતી ઊંઘ ન લેવી.
</li>
<li>
આહાર: લાંબા સમય સુધી ભૂખ્યા રહેવું અથવા ખાલી પેટે રહેવું.
</li>
<li>
પર્યાવરણ: ઠંડી હવામાં લાંબો સમય રહેવું અથવા અચાનક તેજસ્વી પ્રકાશમાં આવવું.
</li>
<li>
ટેકનોલોજી: સતત તમારા મોબાઇલ ફોનનો ઉપયોગ કરવો અથવા સ્ક્રીન ટાઇમ ઓછો ન કરવો.
</li>
</ul>
<h3>તત્કાલ રાહત માટે આયુર્વેદિક ઘરેલું ઉપાયો</h3>
માથાના દુખાવામાં રાહત મેળવવા માટે આ ઘરેલું ઉપાયો ખૂબ અસરકારક સાબિત થાય છે:
<ol start="1" data-path-to-node="13">
<li>
ઘીની માલિશ: થોડું ગરમ ગાયનું ઘી લો અને તેને કપાળ તથા મંદિરો પર બે થી ત્રણ મિનિટ સુધી હળવા હાથે માલિશ કરો. આનાથી તણાવ અને ખેંચાણ (Tension) તરત જ ઓછો થાય છે.
</li>
<li>
લવિંગની પેસ્ટ: પાણીમાં થોડી લવિંગ પીસીને પાતળી પેસ્ટ બનાવો અને તેને કપાળ પર લગાવો. આનાથી હળવી ગરમી બને છે, જે ભારેપણું અને દબાણને ઘટાડે છે.
</li>
<li>
આદુની વરાળ: જો માથામાં ભારેપણું લાગે, તો પાણીમાં આદુ ઉકાળો અને પાંચ મિનિટ સુધી તેની વરાળ શ્વાસમાં લો. આ ઉપાય માઇગ્રેનની શરૂઆત પહેલાં પણ રાહત આપી શકે છે.
</li>
</ol>
<h3>આહાર અને જીવનશૈલીમાં સુધારો</h3>
માથાના દુખાવામાં આહાર પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. તેથી:
<ul data-path-to-node="16">
<li>
હંમેશા હળવો, તાજો અને સંતુલિત આહાર લો.
</li>
<li>
લીલા ચણા, ઘી, નવશેકું દૂધ, ફળો અને બદામનું સેવન ફાયદાકારક છે.
</li>
<li>
ખૂબ ઠંડુ પાણી, તળેલા ખોરાક, વધુ પડતી ચા અને કોફી તેમજ ખાલી પેટ રહેવાનું ટાળો.
</li>
</ul>
<h3>વૈદ્યકીય સારવાર અને નસ્ય</h3>
નસ્ય (Nasya) આયુર્વેદમાં વારંવાર થતા માથાના દુખાવા માટે ખૂબ અસરકારક માનવામાં આવે છે. સવારે ખાલી પેટે તમારા નાકમાં અનુ તેલ અથવા ષડબિંદુ તેલના ૧-૨ ટીપાં નાખવાથી સાઇનસની ભીડ, નર્વ ટેન્શન અને શુષ્કતા ઓછી થાય છે.
જો માથાનો દુખાવો પ્રકાશ, ઉબકા આવવાની ઇચ્છા (Nausea), અવાજો અથવા ચક્કર આવવાથી વધી જાય, તો તે માઇગ્રેનનો સંકેત હોઈ શકે છે. દૈનિક માથાનો દુખાવો આયર્નની ઊણપ, સાઇનસની સમસ્યાઓ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અથવા સર્વાઇકલ કેન્સરને કારણે પણ થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તાત્કાલિક ડૉક્ટરી તપાસ અને નિદાન જરૂરી છે.

આ આયુર્વેદીક ઉપાય આપશે રાહત

સ્ક્રીન ટાઇમ, તણાવ અને ઊંઘનો અભાવ છે મુખ્ય ટ્રિગર; આયુર્વેદથી કરો આ બિમારીનો ઇલાજ

November 20, 2025 | 22:10 IST