ગુજરાતનું હેન્ડલુમ&nbsp;ક્ષેત્રે મજબૂત પુનરુત્થાન નોંધાયું છે. રાજ્યની ગરવી ગુર્જરીએ એપ્રિલથી ઓક્ટોબર 2025 સુધીના સાત મહિનાના ગાળામાં તેના એમ્પોરિયમ અને રાજ્ય તેમજ બહાર યોજાયેલા 34 હસ્તકલા મેળા દ્વારા ₹17.5&nbsp;કરોડથી વધુનું વેચાણ નોંધાવ્યું છે. 
સ્વદેશી ઉત્પાદનોની વધતી માંગને કારણે 7,000થી વધુ કારીગરોને સીધો રોજગાર મળ્યો છે, જે 'આત્મનિર્ભર ગુજરાતથી આત્મનિર્ભર ભારત'ના વિઝનને જોરદાર વેગ આપી રહ્યું છે. આ વેચાણના આંકડાઓમાં સરકારી ગિફ્ટ હેમ્પર્સ અને હેન્ડલૂમ અને હસ્તકલા વિકાસ નિગમ દ્વારા પૂરા કરવામાં આવેલા ડેકોર ઓર્ડર્સનો પણ સમાવેશ થાય છે.
'વોકલ ફોર લોકલ'ને પ્રોત્સાહન
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ અને કુટીર ઉદ્યોગ મંત્રી નરેશ પટેલના નેતૃત્વ હેઠળ રાજ્ય સરકારે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના 'હર ઘર સ્વદેશી, ઘર ઘર સ્વદેશી' અભિયાનને અનુરૂપ સ્થાનિક કારીગરો અને પરંપરાગત હસ્તકલાને પ્રોત્સાહન આપવાના પ્રયાસો વધાર્યા છે. કારીગરોની આવક વધારવા માટે નિગમે તેના તાલીમ-કમ-ઉત્પાદન કેન્દ્રો (TCPCs) દ્વારા કારીગરોને ₹130.32&nbsp;કરોડના ખરીદ ઓર્ડર આપ્યા છે.
દેશભરમાં પ્રદર્શનોની તૈયારી
ગુજરાતના સ્વદેશી ઉત્પાદનોને વધુ બજાર પૂરો પાડવા માટે ગરવી ગુર્જરી હવે દેશના મુખ્ય શહેરોમાં નવા પ્રદર્શનો યોજવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. જેમાં દિલ્હી, અમૃતસર, દેહરાદૂન, લખનૌ, કોલકાતા, સુરત અને સૂરજકુંડ જેવા સ્થળોનો સમાવેશ થાય છે. આ સાથે જ, કેન્દ્રના 'વોકલ ફોર લોકલ' પહેલને મજબૂત કરવા અને નાગરિકોને સ્થાનિક ઉત્પાદનો ખરીદવા પ્રોત્સાહિત કરવા માટે રેડિયો, આઉટડોર ડિસ્પ્લે અને રેલ્વે સ્ટેશનો પર વ્યાપક પ્રમોશનલ ઝુંબેશ ચલાવવામાં આવી રહી છે.
કારીગરો માટે આધુનિક ડિઝાઇન વર્કશોપ
નિગમ પરંપરાગત હસ્તકલાનું આધુનિકીકરણ કરવા માટે પણ કામ કરી રહ્યું છે. આ માટે ડિઝાઇન વર્કશોપ, તાલીમ સત્રો અને માર્કેટ-ટ્રેન્ડ પ્રોગ્રામ્સનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે, જેથી કારીગરો તેમના ઉત્પાદનોને સમકાલીન માંગ અનુસાર અનુકૂલિત કરી શકે. નિગમનો દાવો છે કે આ પ્રયાસો ગુજરાતના સમૃદ્ધ હેન્ડલૂમ અને હસ્તકલા વારસાને રાષ્ટ્રીય અને વૈશ્વિક બજારો સુધી પહોંચાડી રહ્યા છે, જે હજારો કારીગરો માટે સતત આજીવિકામાં સીધું રૂપાંતરિત થઈ રહ્યું છે.
ગુજરાતનો હસ્તકલા ક્ષેત્ર ભારતનો સૌથી ગતિશીલ ક્ષેત્ર છે, જેમાં બાંધણી, પટોળા વણાટ, અજરખ બ્લોક-પ્રિન્ટિંગ, કચ્છની ભરતકામ, રોગાન કલા, લાકડાનું કોતરણીકામ અને પિત્તળના વાસણો જેવી સદીઓ જૂની પરંપરાઓ હજારો કારીગરોને આજીવિકા પૂરી પાડે છે.
તાજેતરમાં ચાલી રહેલા અમદાવાદ હાટ એક્ઝીબીશન પણ આ હેતુ પર ચાલે છે, જેમાં હાથ વળાંટની અનેક વસ્તુઓ પ્રદર્શિત કરવામાં આવે છે. આ હાટમાં લોકો હસ્તકલાની વસ્તુઓ ખરીદી પણ શકે છે.&nbsp;&nbsp;

ગુજરાતી હસ્તકલાએ રચ્યો ઇતિહાસ

'વૉકલ ફોર લોકલ'ને વેગ, બાંધણી-પટોળાનો ડંકા વચ્ચે દેશભરમાં ગુજરાતી કલા પ્રદર્શિત થશે

November 15, 2025 | 21:49 IST