<p dir="auto">ગુજરાતની રાજકારણમાં વાવાઝોડું લાવનારો એક ગંભીર આક્ષેપ કોંગ્રેસ પક્ષે કર્યો છે. પ્રદેશ કોંગ્રેસના પ્રવક્તા હેમાંગ રાવલે સ્ટિંગ ઓપરેશનના આધારે જણાવ્યું કે, અમદાવાદ પોલીસ વહીવટદારો દ્વારા શહેરની ૧.૫ લાખથી વધુ શટલ રિક્ષાઓ પાસેથી માસિક રૂ.૧૦૦૦ના હપ્તા વસૂલીને વાર્ષિક રૂ.૧૮૦ કરોડથી વધુની ગેરકાયદેસર ઉઘરાણી કરવામાં આવે છે. આ મામલે પોલીસ તંત્રે હજુ સુધી કોઈ જવાબ આપ્યો નથી, જ્યારે કોંગ્રેસે તાત્કાલિક તપાસ અને જવાબદાર અધિકારીઓ પર કાર્યવાહીની માંગ કરી છે. આ આક્ષેપથી શહેરના રિક્ષા ચાલકોમાં ભયનો માહોલ ફરી વળ્યો છે, જે અગાઉ પણ પોલીસની કડકાઈ વિરુદ્ધ વિરોધ કરી ચૂક્યા છે.</p>
<h4 dir="auto">સ્ટિંગ ઓપરેશનના તારણો: સ્ટીકર દ્વારા હપ્તાની વસૂલાત</h4>
<p dir="auto">રાજીવ ગાંધી ભવન, અમદાવાદ ખાતે યોજાયેલી પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં હેમાંગ રાવલે વીડિયો ક્લિપ્સ રજૂ કરીને જણાવ્યું કે, સ્ટિંગ ઓપરેશનમાં રિક્ષા ચાલકોએ સ્વીકાર્યું કે પોલીસ વહીવટદારો તેમનાથી દર મહિને રૂ.૧૦૦૦નો હપ્તો વસૂલે છે. આ હપ્તા ચૂકવવા બદલ રિક્ષા પર વિશિષ્ટ સ્ટીકર લગાવવામાં આવે છે, જે 'ભરણપૂર્ણ પ્રમાણપત્ર' તરીકે કામ કરે છે. સ્ટીકરવાળી રિક્ષાઓને પોલીસ પોઈન્ટ પર રોકવામાં આવતી નથી, જ્યારે મહિને દરમિયાન સ્ટીકરની ડિઝાઇન બદલાય છે. તહેવારો જેમ કે દિવાળીમાં તો 'દીવા' આકારના સ્ટીકર આપવામાં આવે છે.</p>
<p dir="auto">રાવલે કહ્યું, "અમદાવાદમાં કુલ ૩ લાખ રિક્ષાઓમાંથી ૧.૫ લાખ શટલ તરીકે ચાલે છે, જે આરટીઓ નિયમોનું પાલન નથી કરતી. માસિક રૂ.૧૦૦૦થી વાર્ષિક રૂ.૧૨,૦૦૦ વસૂલતા પરથી માત્ર અમદાવાદમાં જ રૂ.૧૮૦ કરોડની ઉઘરાણી થાય છે. આ કૌભાંડ ગુજરાતભરમાં રૂ.૧૦૦૦ કરોડથી વધુનું હોઈ શકે છે." આ આક્ષેપો અગાઉના વિરોધોને યાદ અપાવે છે, જ્યારે રિક્ષા યુનિયન્ઓએ પોલીસની કડકાઈ અને અનિયમિત ચાર્જીસ વિરુદ્ધ હડતાળો કર્યા હતા.</p>
<h4 dir="auto">મોડસ ઓપરેન્ડી: સ્ટીકરથી 'સુરક્ષા'ની ગેરરીતિ</h4>
<p dir="auto">કોંગ્રેસના તારણો અનુસાર, આ ઉઘરાણીની પદ્ધતિ ખૂબ જ વ્યવસ્થિત છે:</p>
<ul dir="auto">
<li><strong>સ્ટીકર લગાવણી:</strong> હપ્તો ચૂકવ્યા પછી રિક્ષા પર વિશેષ સ્ટીકર લગાવાય છે, જે પોલીસની 'મંજૂરી'નું પ્રતીક બને છે.</li>
<li><strong>રોગણકરણથી બચાવ:</strong> સ્ટીકરવાળી રિક્ષાઓને ટ્રાફિક પોઈન્ટ પર રોકાતી નથી, જ્યારે અન્યને દંડ અને જપ્તીનો સામનો કરવો પડે છે.</li>
<li><strong>માસિક બદલાવ:</strong> દર મહિને સ્ટીકરની ડિઝાઇન બદલાય છે, જેથી નવી વસૂલાત થઈ શકે.</li>
<li><strong>તહેવારી વધારો:</strong> દિવાળી જેવા તહેવારોમાં વિશેષ 'દીવા' સ્ટીકર આપીને વધારાની રકમ વસૂલાય છે.</li>
</ul>
<p dir="auto">આ પદ્ધતિ રિક્ષા ચાલકોને 'સુરક્ષા' આપે છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તેમને પોલીસના 'ગેરકાયદેસર નેટવર્ક'ના શિકાર બનાવે છે. કોંગ્રેસે જણાવ્યું કે, આરટીઓ નિયમો અનુસાર શટલ રિક્ષા પર પેસેન્જર બેસાડવાની મંજૂરી આપવાથી આ કૌભાંડ તૂટી પડશે.</p>
<h4 dir="auto">કોંગ્રેસની મુખ્ય માંગણીઓ: તપાસ અને કાર્યવાહી</h4>
<p dir="auto">કોંગ્રેસે ગુજરાત સરકાર અને પોલીસ તંત્ર પાસે નીચેની માંગણીઓ કરી છે:</p>
<ul dir="auto">
<li><strong>તાત્કાલિક તપાસ:</strong> સ્ટીકર આધારિત હપ્તા ઉઘરાણીની ગંભીર તપાસ કરવી અને જવાબદાર અધિકારીઓ પર કડક કાર્યવાહી કરવી.</li>
<li><strong>શટલ રિક્ષાને કાયદેસર છૂટ:</strong> ગરીબ રિક્ષા ચાલકોને શેરિંગ પેસેન્જર લઈને ચલાવવાની કાયદેસર મંજૂરી આપવી, જેથી તેમનું જીવનયાપન સરળ બને.</li>
<li><strong>પ્રભાવિત વિસ્તારો:</strong> રીલીફ રોડ, રતનપોળ, ગાંધીરોડ, કાળુપુર અને સ્ટેશન જેવા વિસ્તારોમાં શટલ રિક્ષા જનતાનું મુખ્ય વાહન છે, તેથી તેને કાયદેસર બનાવવું જરૂરી છે.</li>
</ul>
<p dir="auto">રાવલે કહ્યું, "આ કૌભાંડથી ગરીબ રિક્ષા ચાલકોનું શોષણ થાય છે. સરકારે તાત્કાલિક પગલાં લેવા જોઈએ, નહીં તો કોંગ્રેસ આ મુદ્દે વધુ આંદોલન કરશે."</p>
<h4 dir="auto">પોલીસનો અમુક્તો રિસ્પોન્સ: તપાસની અપેક્ષા</h4>
<p dir="auto">આ આક્ષેપો પર પ્રતિક્રિયા મેળવવા અમદાવાદ પોલીસ કમિશનર કચેરી અને સંબંધિત અધિકારીઓનો સંપર્ક કરવામાં આવ્યો, પરંતુ તેમણે હજુ સુધી કોઈ જવાબ આપ્યો નથી. અગાઉના વિરોધોમાં પોલીસે ટ્રાફિક નિયમોના કડક અમલની વાત કરી હતી, જેમાં મીટર ન વાપરવા અને ડોક્યુમેન્ટ્સની કમીને કારણે ૯૮ રિક્ષાઓ જપ્ત કરવામાં આવી હતી, જેના વિરુદ્ધ યુનિયનોએ હડતાળ જાહેર કરી હતી. તાજેતરમાં સ્ટીકર માટે રૂ.૫૦થી ૧૦૦ના અનિયમિત ચાર્જીસના આક્ષેપો પણ ઉભા થયા હતા, જે આ કૌભાંડ સાથે જોડાઈ શકે છે.</p>
<h4 dir="auto">પૃષ્ઠભૂમિ: રિક્ષા ચાલકોની સમસ્યાઓ અને પોલીસ કાર્યવાહી</h4>
<p dir="auto">અમદાવાદમાં ૨ લાખથી વધુ રિક્ષાઓ છે, જેમાંથી મોટાભાગની શટલ તરીકે ચાલે છે. જુલાઈ ૨૦૨૫માં પોલીસની ટ્રાફિક ડ્રાઇવમાં ૩૦૯ રિક્ષાઓ જપ્ત થઈ હતી, જેના વિરુદ્ધ ૯ યુનિયનોએ હડતાળ જાહેર કરી હતી અને પોલીસ પર 'ટાર્ગેટ આધારિત દંડ'ના આક્ષેપો કર્યા હતા. ઓક્ટોબરમાં પણ સ્ટીકર રજિસ્ટ્રેશન માટે અનિયમિત ચાર્જીસનો વિરોધ થયો હતો. આ કૌભાંડના આક્ષેપોથી રાજકારણમાં બળતણ ઉમેરાયું છે, અને કોંગ્રેસ તેને 'ભ્રષ્ટાચારની ઉદાહરણ' તરીકે રજૂ કરી રહી છે.</p>
<p dir="auto">આ મામલે વધુ વિકાસ માટે પોલીસની તપાસની રાહ જોવી પડશે.</p>

અમદાવાદ પોલીસ પર રૂ.180 કરોડના 'રિક્ષા હપ્તા કાંડ'નો આરોપ

કોંગ્રેસના સ્ટિંગ ઓપરેશનમાં સ્ટીકરવાળી ઉઘરાણીનો પર્દાફાશ, તપાસની માંગ

December 9, 2025 | 24:38 IST