<p dir="auto">કારતક સુદ એકાદશી (દેવદિવાળી)ના પાવન અવસરે લાખો ભાવિકોની આસ્થાનું કેન્દ્ર રૂપી ગિરનારની પરંપરાગત લીલી પરિક્રમા આ વર્ષે કમોસમી વરસાદના કારણે જાહેર જનતા માટે સંપૂર્ણપણે રદ કરવામાં આવી છે. 36 કિમી.ના આ પવિત્ર માર્ગ પર ભારે વરસાદથી ધોવાણ અને કાદવ-કીચડના કારણે રસ્તાઓ બિસ્માર બની ગયા છે, જેમાં બાળકો, વૃદ્ધો અને બીમારો માટે જોખમી સ્થિતિ છે. જિલ્લા વહીવટ, સાધુ-સંતો અને વન વિભાગની સંયુક્ત બેઠકમાં લેવાયેલા કઠોર નિર્ણય પછી, ધાર્મિક મહત્ત્વ જળવાવવા માટે 1 નવેમ્બરની મધ્યરાત્રે વિધિવત પૂજન-અર્ચન સાથે પ્રતીકાત્મક મુહુર્ત કરવામાં આવ્યો હતો. આજે વહેલી સવારે મર્યાદિત સંખ્યામાં સાધુ-સંતો અને ઉતારા મંડળના પ્રતિનિધિઓએ પરંપરા જાળવવા યાત્રા શરૂ કરી છે, જે સાંજ સુધી પૂર્ણ થશે. મોડીરાતે 'હર હર મહાદેવ' અને 'જય ગિરનારી'ના નાદથી વાતાવરણ ગુંજી ઉઠ્યું હતું, જ્યારે પરિક્રમા રદ હોવા છતાં ભવનાથ તળેટીએ ભક્તોનું ઘોડાપૂર ઉમટી પડ્યું છે.</p>
<h4 dir="auto">મધ્યરાત્રે વિધિવત પ્રારંભ: પૂજન અને દીપ પ્રાગટ્યથી શુભ મુહુર્ત</h4>
<p dir="auto">જુનાગઢ કલેક્ટર અનિલ રાણાવસીયા અને સૌરાષ્ટ્ર કમિશનરના માર્ગદર્શન હેઠળ, 1 નવેમ્બરની મધ્યરાત્રે રાત્રે 12 વાગ્યે ભવનાથ તળેટી સ્થિત રૂદ્રેશ્વર જાગીર ભારતી આશ્રમ પ્રવેશદ્વારથી પ્રતીકાત્મક પરિક્રમાનો વિધિવત પ્રારંભ કરાયો હતો. પરંપરા મુજબ, પ્રથમ ભગવાન ગુરુ દત્તાત્રેયનું પૂજન કરી, દીપ પ્રાગટ્ય કરીને શ્રીફળ વધેરીને શુભ મુહુર્ત કરવામાં આવ્યો. આ વિધિમાં ગિરનાર તીર્થક્ષેત્રના શેરનાથ બાપુ, ઇન્દ્રભારતી બાપુ, મહેન્દ્રાનંદગીરી બાપુ, શૈલજા દેવી માતાજી, કિન્નર અખાડા અને અન્ય સાધુ-સંતો, તેમજ કલેક્ટર, કમિશનર અને વન વિભાગના અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. કલેક્ટર રાણાવસીયાએ જણાવ્યું, "ધાર્મિક મહત્ત્વ અને પરંપરા જળવાવવા આ પ્રતીકાત્મક વિધિ કરવામાં આવી, પરંતુ ભાવિકોની સુરક્ષા પ્રાથમિકતા છે."</p>
<h4 dir="auto">મર્યાદિત સાધુ-સંતોની પ્રતીકાત્મક યાત્રા: સવારથી સાંજ સુધી માર્ગદર્શન</h4>
<p dir="auto">આજે વહેલી સવારે શરૂ થયેલી આ પ્રતીકાત્મક પરિક્રમામાં મર્યાદિત સંખ્યામાં સાધુ-સંતો, ઉતારા મંડળના પ્રતિનિધિઓ અને વહીવટી અધિકારીઓ સામેલ છે. યાત્રા ભવનાથ તળેટીથી શરૂ થઈને ઝીણા બાવાનું મઠ, સરકડીયા હનુમાન, બોરદેવી માતા અને માળડવેલ જેવા પવિત્ર સ્થળોને આવરીને સાંજ સુધી પૂર્ણ થશે. વન વિભાગના DCF અક્ષય જોશીએ જણાવ્યું, "રસ્તાઓ પર કાદવ અને ખીસણીના કારણે જોખમ છે, તેથી જનતા માટે પ્રવેશ પ્રતિબંધિત." આ નિર્ણય તંત્ર-સાધુ સંતોની સંયુક્ત બેઠકમાં લેવાયો હતો, જેમાં સ્થાનિક MP રાજેશ ચુડાસમા અને MLA સંજય કોરડિયા પણ સામેલ હતા.</p>
<h4 dir="auto">રદ કરવાના મુખ્ય કારણો: વરસાદથી બરબાદ રસ્તાઓ, જોખમી પરિસ્થિતિ</h4>
<p dir="auto">ઓક્ટોબરના અંતિમ અઠવાડિયામાં પડેલા ભારે વરસાદે 36 કિમી.ના પરિક્રમા માર્ગને મોટા પાયે નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. રસ્તાઓ ધોવાઈ ગયા, કાદવ-કીચડથી ભરાઈ ગયા અને ખીસણીથી લપસવાનું જોખમ વધી ગયું છે. ગિરનાર વાઇલ્ડલાઇફ સેન્ચ્યુરીમાં આવેલા માર્ગ પર વાહનો અને પગપાળા પણ મુશ્કેલ. ભીના જંગલમાં રાત્રિ રોકાણ અને અન્નક્ષેત્રો માટે સૂકા લાકડા મેળવવા મુશ્કેલી, તેમજ ઠંડી-ભીનાશથી બીમારીનું જોખમ છે. કલેક્ટરે કહ્યું, "આખા વર્ષની તૈયારી પછી પણ આ પરિસ્થિતિમાં જનતા માટે યાત્રા જોખમી છે."</p>
<h4 dir="auto">આર્થિક અને સેવાકાર્યને આંચકો: સ્થાનિક વેપારીઓ અને સંસ્થાઓ નિરાશ</h4>
<p dir="auto">દર વર્ષે 10-12 લાખ ભાવિકો આવતા જુનાગઢ અર્થતંત્રને કરોડોનું નુકસાન થાય છે. અન્નક્ષેત્રો અને ઉતારા મંડળોએ લાખોનું અનાજ-કરિયાણું સ્ટોક કર્યું હતું, જે હવે વેડફવું પડશે. સ્વયંસેવકો નિરાશાથી માલસામાન પરત લઈ જઈ રહ્યા છે. દાણાપીઠના વેપારીઓ અને બહારથી 'પેટીયું' રળવા આવતા લોકોને મોટો ફટકો. સેવાભાવી સંસ્થાઓના વડાએ કહ્યું, "આખા વર્ષની તૈયારી વેડળાઈ ગઈ, પરંતુ સુરક્ષા મહત્ત્વની છે."</p>
<h4 dir="auto">ભક્તોની આસ્થા અટલ: પરિક્રમા રદ છતાં ઘોડાપૂર, નિરાશા સાથે સ્વીકાર</h4>
<p dir="auto">પરંતુ તંત્રના નિર્ણય છતાં, આસ્થાવાન ભાવિકો પરિક્રમા શરૂ થવાની આશાથી ભવનાથ તળેટી પર ધસારો ઉતરી આવ્યો છે. ઘણા ગિરનાર પર્વત પર જઈને દર્શન કરી રહ્યા છે, જેના કારણે ઉપર ભક્તોનું ઘોડાપૂર ઉમટ્યું છે. એક ભાવિકે કહ્યું, "ભગવાન ગુરુ દત્તાત્રેય, નવનાથ સિદ્ધ, ચોરાસી સિદ્ધ, બાવન વીર અને 64 જોગણીઓના આશીર્વાદ માટે આ વ્રત મોક્ષદાયી છે, પરંતુ સુરક્ષા માટે સ્વીકારીએ." કલેક્ટરે અપીલ કરી, "ભાવિકો આ વર્ષે યોજના રદ્દ કરીને સહયોગ આપો."</p>
<h4 dir="auto">પરિક્રમાનું મહત્ત્વ: ભગવાન કૃષ્ણથી શરૂ થયેલી પરંપરા</h4>
<p dir="auto">ગિરનાર લીલી પરિક્રમા, જે ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારા પ્રથમ વખત કરવામાં આવી હતી, કારતક સુદ એકાદશીથી પૂર્ણિમા સુધી 5 દિવસ ચાલે છે. આ માર્ગ પર અનેક તીર્થો અને મંદિરો આવે છે, જે મોક્ષના દ્વાર ખોલે છે. દર વર્ષે 12 લાખથી વધુ ભાવિકો આવે છે, પરંતુ આ વર્ષે વાતાવરણીય કારણોસર સંસ્થગિત રીતે રદ. તંત્રે વૈકલ્પિક રીતે દર્શન અને પ્રાર્થનાની વ્યવસ્થા કરી છે.</p>
<p dir="auto">&nbsp;</p>

મુહૂર્તથી પરંપરા જાળવાઈ

મર્યાદિત સાધુ-સંતોએ “હર હર મહાદેવ”ના નાદ સાથે પ્રતિકાત્મક યાત્રા શરૂ કરી

November 2, 2025 | 14:17 IST