ભારત રશિયન ક્રૂડ ઓઇલનો ચીન પછીનો બીજો સૌથી મોટો ખરીદદાર દેશ બની રહ્યો છે. સેન્ટર ફોર રિસર્ચ ઓન એનર્જી એન્ડ ક્લીન એર (CREA)ના અહેવાલ મુજબ, ભારતે ઓક્ટોબર 2025માં મોસ્કો પાસેથી $2.9 બિલિયન (અંદાજે ₹24,100 કરોડ) મૂલ્યનું ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદ્યું હતું. રશિયન કંપનીઓ પર અમેરિકા દ્વારા નવા પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા તે પહેલાં ભારતે આ ખરીદી કરી હતી.
CREAએ નોંધ્યું કે ઓક્ટોબરમાં ભારતે રશિયાના કુલ ફોસિલ ઇંધણમાંથી &euro;3.1 બિલિયનની આયાત કરી હતી. આ કુલ આયાતમાં ક્રૂડ ઓઇલનો હિસ્સો 81% (લગભગ &euro;2.5 બિલિયન) હતો, ત્યારબાદ કોલસો 11% અને ઓઇલ ઉત્પાદનો 7% હતા.
<h3 style="text-align: justify;">US પ્રતિબંધો છતાં ખરીદી ચાલુ</h3>
યુક્રેન પર આક્રમણ બાદ રશિયાના મુખ્ય ઓઇલ ઉત્પાદકો રોસનેફ્ટ અને લુકઓઇલ જેવી કંપનીઓ પર યુએસ દ્વારા પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા છે. આ પ્રતિબંધોનો હેતુ યુદ્ધ માટે રશિયાના સંસાધનોને ઘટાડવાનો છે. આ પ્રતિબંધો બાદ રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, HPCL એનર્જી લિમિટેડ અને મેંગલોર રિફાઇનરી એન્ડ પેટ્રોકેમિકલ્સ લિમિટેડ જેવી કંપનીઓએ કામચલાઉ ધોરણે આયાત રોકી હોવાના અહેવાલો છે.
અગાઉ સપ્ટેમ્બરમાં, ભારતે રશિયા પાસેથી કુલ $4.18 બિલિયનના ઇંધણની આયાત કરી હતી, જેમાં $2.9 બિલિયનનું ક્રૂડ ઓઇલ હતું. ઓક્ટોબરમાં ક્રૂડ ઓઇલની આયાતમાં અગાઉના મહિનાની સરખામણીએ 11%નો વધારો નોંધાયો હતો.
<h3 style="text-align: justify;">ઓછા ભાવે મળતા ઓઇલને કારણે આયાતમાં વધારો</h3>
પરંપરાગત રીતે મધ્ય પૂર્વના દેશો પર નિર્ભર રહેલું ભારત, ફેબ્રુઆરી 2022માં યુક્રેન પરના આક્રમણ બાદ રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલની આયાતમાં નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે. પશ્ચિમી પ્રતિબંધો અને યુરોપમાં ઓછી માંગને કારણે રશિયન ઓઇલ ભારે ડિસ્કાઉન્ટ પર ઉપલબ્ધ હતું. આનાથી ભારતે ઓછા સમયગાળામાં રશિયન ક્રૂડની આયાત તેના કુલ ક્રૂડ ઓઇલ આયાતના 1% થી વધારીને લગભગ 40% કરી દીધી હતી, જેનાથી ભારતને પ્રતિ બેરલ $18-20 સુધીનો ફાયદો થયો હતો.
રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે રોસનેફ્ટની માલિકીની વાડિનાર રિફાઇનરી (ગુજરાત), જેના પર હવે EU અને UK દ્વારા પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા છે, તેણે ઓક્ટોબરમાં તેનું ઉત્પાદન 90% સુધી વધાર્યું હતું. જુલાઈમાં EU પ્રતિબંધો પછી, રિફાઇનરીએ ફક્ત રશિયા પાસેથી જ ક્રૂડ આયાત કર્યું છે. ઓક્ટોબરમાં તેની રશિયન આયાતમાં માસિક ધોરણે 32%નો વધારો નોંધાયો હતો, જે સંપૂર્ણ આક્રમણ પછીનો સૌથી વધુ આંકડો છે.

રશિયન ઓઇલનો બીજો સૌથી મોટો ખરીદદાર ભારત

US પ્રતિબંધો છતાં ઓક્ટોબરમાં ભારતે ₹24,100 કરોડનું ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદ્યું, ચીન પછી બીજા ક્રમે

November 16, 2025 | 22:06 IST