<div id="model-response-message-contentr_33a90e93d5e22895" class="markdown markdown-main-panel stronger enable-updated-hr-color" dir="ltr">
<p>પવિત્ર શ્રાવણ મહિનામાં જ્યારે આખો દેશ શિવ ભક્તિમાં લીન છે, ત્યારે તમિલનાડુના મહાબલીપુરમમાં આવેલું&nbsp;<strong>શોર મંદિર</strong> (Shore Temple) શ્રદ્ધાળુઓ અને પ્રવાસીઓ માટે એક વિશેષ આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યું છે. આ અનોખું તીર્થસ્થળ તેની પ્રાચીનતા, અદ્ભુત સ્થાપત્ય અને અવિશ્વસનીય ઇતિહાસ માટે જાણીતું છે. આ મંદિર **ભગવાન શિવ (હર) અને ભગવાન વિષ્ણુ (હરિ)**ને સમર્પિત હોવાથી અહીં હર અને હરિ બંનેનો મહિમા જોવા મળે છે.</p>
<h2>8મી સદીનું ભવ્ય સ્થાપત્ય</h2>
<p>તમિલનાડુના દરિયાકિનારે આવેલું આ મંદિર ૮મી સદીમાં **પલ્લવ વંશના રાજા રાજસિંહ (નરસિંહવર્મન II)**ના શાસનકાળ દરમિયાન બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ મંદિર દ્રવિડ સ્થાપત્ય શૈલીનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. કાપેલા પથ્થરો અને ગ્રેનાઈટ બ્લોક્સથી બનેલું આ મંદિર તેના પિરામિડલ આકારના ટાવર માટે પ્રખ્યાત છે. મંદિર સંકુલમાં ત્રણ મુખ્ય ગર્ભગૃહ છે: એક કેન્દ્રમાં ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે અને તેની બંને બાજુએ ભગવાન શિવને સમર્પિત મંદિરો આવેલા છે.</p>
<p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/images/1755608502040_Gemini_Generated_Image_a8iobba8iobba8io.png" alt="Gemini_Generated_Image_a8iobba8iobba8io.png" width="500" height="500"></p>
<p>ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ (ASI) દ્વારા આ મંદિરને સુરક્ષિત રાખવા માટે તેના દરિયાકિનારા પર બ્રેક-વોટર વોલ બનાવવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત, ASIની બાગાયતી શાખાએ મંદિરની આસપાસ ૧૦ એકરથી વધુ જમીન પર સુંદર બગીચાઓ બનાવ્યા છે, જે તેની સુંદરતામાં વધારો કરે છે.</p>
<h2>ઇતિહાસ અને દંતકથાઓનો સંગમ</h2>
<p>શોર મંદિરનો ઇતિહાસ ખૂબ જ રસપ્રદ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મંદિર લાંબા સમય સુધી રેતીમાં દટાયેલું હતું. ૨૦૦૪માં આવેલી ભયાનક સુનામી, જેણે દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોને ભારે નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું, ત્યારે પણ આ મંદિરને કોઈ અસર થઈ ન હતી. સુનામીના કારણે દરિયાનું પાણી ઓછું થતાં ઘણાં પ્રાચીન શિલ્પો અને અવશેષો બહાર આવ્યા હતા.</p>
<p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/images/1755608525331_Gemini_Generated_Image_a1pdm6a1pdm6a1pd.png" alt="Gemini_Generated_Image_a1pdm6a1pdm6a1pd.png" width="500" height="500"></p>
<p>આ મંદિરને પ્રવાસી <strong>માર્કો પોલોએ</strong> વર્ણવેલા <strong>સાત પેગોડા</strong>માંથી એક માનવામાં આવે છે. લોકવાયકા મુજબ, આ કિનારે સાત મંદિરો હતા, જેમાંથી છ મંદિરો સમુદ્રમાં ડૂબી ગયા છે અને શોર મંદિર તે શ્રેણીનો છેલ્લો બચેલો ભાગ છે. આ ઇતિહાસ અને દંતકથાઓને કારણે આ મંદિર માત્ર ધાર્મિક સ્થળ જ નહીં, પરંતુ એક ઐતિહાસિક અજાયબી પણ છે.</p>
<h2>વિશ્વ ધરોહર સ્થળ</h2>
<p>તેની ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્તાને ધ્યાનમાં રાખીને, યુનેસ્કો દ્વારા ૧૯૮૪માં તેને&nbsp;<strong>વિશ્વ ધરોહર સ્થળ</strong> તરીકે જાહેર કરવામાં આવ્યું. આ મંદિર સંકુલમાં રથ આકારના મંદિરો, ગુફા અભયારણ્ય અને <strong>'ગંગા અવતારન'</strong> જેવી અદ્ભુત કોતરણી પણ જોવા મળે છે. હજારો શિલ્પોથી સુશોભિત આ મંદિર ભગવાન શિવ અને વિષ્ણુની ભવ્યતાને દર્શાવે છે.</p>
<p><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://ibp-benefits.s3.ap-south-1.amazonaws.com/prod/news/uploads/images/1755608540927_Gemini_Generated_Image_3f0j323f0j323f0j.png" alt="Gemini_Generated_Image_3f0j323f0j323f0j.png" width="500" height="500"></p>
<p>મહાબલીપુરમની મુલાકાત શોર મંદિરની મુલાકાત લીધા વિના અધૂરી ગણાય છે. આ મંદિર માત્ર આધ્યાત્મિક શાંતિ જ નહીં, પરંતુ તેની ઐતિહાસિક અને સ્થાપત્ય સુંદરતાથી પણ પ્રવાસીઓને મંત્રમુગ્ધ કરે છે. તે ખરા અર્થમાં શ્રદ્ધા, ઇતિહાસ અને અજાયબીનો અદ્ભુત સંગમ છે.</p>
</div>

શોર મંદિરનો ઇતિહાસ છે અનેરો

તમિલનાડુના મહાબલીપુરમમાં આવેલું શોર મંદિર શિવ ભક્તોના વિશેષ આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે

August 20, 2025 | 24:04 IST