નેપાળમાં જન-ઝી (જનરેશન-ઝી) યુવાનોના હિંસક વિરોધ પ્રદર્શનો પછી વચગાળાની સરકારના નેતૃત્વ માટે પૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશ સુશીલા કાર્કીનું નામ સૌથી આગળ આવ્યું છે. પીએમ કેપી શર્મા ઓલીના રાજીનામા પછી દેશમાં અસ્થિરતા વધી છે, જેમાં ૩૪ લોકોના મોત અને ૧,૩૦૦થી વધુ ઘાયલ થયા છે. જન-ઝી વિરોધીઓ વચ્ચે કાર્કી અને વીજળી અધિકારી કુલમાન ઘિસિંગ વચ્ચે વિભાજન છે, પરંતુ સેના અને રાષ્ટ્રપતિ સાથેની બેઠકો પછી કાર્કીને વચગાળાના પીએમ તરીકે શપથ લેવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે.
જન-ઝીના ૫,૦૦૦થી વધુ સભ્યોએ વર્ચ્યુઅલ મીટિંગમાં કાર્કીને પસંદ કરી, જેમાં ૨,૫૦૦થી વધુ લેખિત સમર્થન પત્રો મળ્યા. કાઠમાંડુ મેયર બાલેન્દ્ર 'બાલેન' શાહે પોતાનો દાવો પાછો ખેંચીને કાર્કીને સમર્થન આપ્યું છે. આજે રાષ્ટ્રપતિ રામચંદ્ર પૌડેલ અને સેના પ્રમુખ જનરલ અશોક રાજ સિગ્દેલ સાથે બેઠક પછી કાર્કીને શપથ અંગે અંતિમ નિર્ણય થવાની શક્યતા છે. વચગાળાની સરકાર ૬ મહિનામાં ચૂંટણી કરાવશે.
&nbsp;સુશીલા કાર્કી કોણ છે?
 સુશીલા કાર્કી (જન્મ: ૭ જૂન ૧૯૫૨, વિરાટનગર) નેપાળની પ્રથમ મહિલા મુખ્ય ન્યાયાધીશ (સુપ્રીમ કોર્ટ) છે, જેમણે ૨૦૧૬થી ૨૦૧૭ સુધી આ પદ સંભાળ્યું હતું. તેઓએ રાજકીય વિજ્ઞાન અને કાયદામાં અભ્યાસ કર્યો, જેમાં ભારતના બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટી (BHU)માંથી ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી. ૧૯૭૯માં વકીલ તરીકે કારકિર્દી શરૂ કરી અને ૨૦૦૯માં સુપ્રીમ કોર્ટમાં અડહોક જજ બન્યા. તેઓ ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી અને નિષ્પક્ષ છવાયા છે, જોકે ૨૦૧૭માં તેમના પર પક્ષપાત અને વહીવટી હસ્તક્ષેપના આરોપો સાથે મહાભિયોગનો પ્રસ્તાવ આવ્યો હતો, જે જનદબાવ અને કોર્ટના આદેશથી પાછો ખેંચાયો. કાર્કીએ ૨૦૦૬ના બંધારણ માળખા સમિતિમાં પણ ભાગ લીધો હતો અને તેઓ નેપાળી કોંગ્રેસના પૂર્વ યુવા નેતા દુર્ગા પ્રસાદ સુબેદી સાથે વિવાહિત છે.
&nbsp;જન-ઝીમાં વિભાજન અને વિરોધના કારણો
 વિરોધ પ્રદર્શનો ભ્રષ્ટાચાર, 'નેપો કિડ્સ' (રાજકીય વારસાદારોના વૈભવી જીવન) અને સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિબંધથી શરૂ થયા, જેમાં કાઠમાંડુમાં સંસદ અને રાષ્ટ્રપતિ ભવન પર હુમલા થયા. જન-ઝી વચ્ચે કાર્કી (૭૩ વર્ષીય) અને કુલમાન ઘિસિંગ (વીજળી સંકટના ઉકેલકર્તા) વચ્ચે વિભાજન છે. કેટલાક જન-ઝીએ કાર્કીને 'ખૂબ વૃદ્ધ' કહીને નકાર્યા, જેના કારણે કાઠમાંડુમાં ટકરાવ થયા. બાલેન શાહ જેવા લોકપ્રિય નેતા પણ દાવો છોડી દીધો. જોકે, ડિસ્કોર્ડ પ્લેટફોર્મ પર ઓનલાઇન મતદાનમાં કાર્કીને બહુમતી મળી. નેપાળના બંધારણમાં વચગાળાની સરકારનો ઉલ્લેખ નથી, પરંતુ પૂર્વ જજોને પીએમ ન બનાવી શકાય તેવી વાત પણ વિવાદમાં છે.
&nbsp;વચગાળાની સરકારની તૈયારીઓ અને પડકારો
 સેનાએ કરફ્યુ લગાવીને કાયદા-વ્યવસ્થા સંભાળી છે, અને જેલ તોડફોડમાં ૧૫,૦૦૦ કેદીઓ ખુલ્લા પડ્યા છે. કાર્કીએ સ્વીકાર્યું છે કે તેઓ 'ઈમાનદાર અને નિર્ભય' છે, અને ૬ મહિનામાં ચૂંટણી કરાવશે. સંસદ ભંગ અને બંધારણ સુધારાની માંગ પણ છે. વિદેશી ષડયંત્ર (યુએસ/ચીન)ની આશંકા વચ્ચે ભારત-નેપાળ સરહદ પર એલર્ટ છે. કાર્કીએ ભારત અને પીએમ મોદીની પ્રશંસા કરી છે, જેમાં 'ભારત નેપાળનો વિશ્વાસપાત્ર સાથી' કહ્યું, જે બંગ્લાદેશ જેવા વિરોધી વલણથી અલગ છે.
નેપાળ કોંગ્રેસે સહયોગની જાહેરાત કરી છે, પરંતુ જન-ઝીની એકતા અને કાયદા-વ્યવસ્થા જાળવવી મુખ્ય પડકાર છે. વધુ અપડેટ માટે સેના અને રાષ્ટ્રપતિના નિવેદનની રાહ છે.

નેપાળમાં સુશીલા કાર્કીને સોંપાશે વચગાળાની સરકારની કમાન! જન-ઝીમાં વિભાજન, પરંતુ તૈયારીઓ તેજ

September 12, 2025 | 20:19 IST