નેપાળમાં &nbsp;Gen-Z&nbsp; યુવાનોના આંદોલનની લપટ ફરી ભભૂકી ઉઠી છે, જેના કારણે દેશના બારા જિલ્લાના સિમરા વિસ્તારમાં હિંસક અથડામણો બાદ કર્ફ્યુ લાદવામાં આવ્યું છે. આ આંદોલન સપ્ટેમ્બર 2025માં થયેલા ઘાતક બળવાના બે મહિના પછી ફરી ભડક્યું છે, જેમાં 76થી વધુ લોકોના મોત થયા હતા અને તત્કાલીન વડા પ્રધાન કે.પી. શર્મા ઓલીની સરકાર પડી હતી. હવે, ઓલીની કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ નેપાળ-યુનિફાઇડ માર્ક્સિસ્ટ-લેનિનિસ્ટ (સીપીએન-યુએમએલ)ના કાર્યકરો અને જન-ઝી વિરોધીઓ વચ્ચે નવી અથડામણો થતાં સ્થિતિ વધુ તણાવપૂર્ણ બની છે. વચગાળાના વડા પ્રધાન સુશીલા કાર્કીએ તમામ પક્ષોને શાંતિ જળવાવવા અને 5 માર્ચ 2026ની આગામી ચૂંટણી પહેલાં લોકશાહી પ્રક્રિયા પર વિશ્વાસ રાખવાની અપીલ કરી છે.
આ ઘટના નેપાળની રાજકીય અસ્થિરતાને નવી ઊંચાઈએ લઈ જઈ રહી છે, જ્યાં જન-ઝી યુવાનો ભ્રષ્ટાચાર, નોટબંધી, આર્થિક મંદી અને સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિબંધ જેવા મુદ્દાઓ પર વિરોધ કરી રહ્યા છે. આંદોલનના કારણે બારા જિલ્લામાં જાહેર મેળાવડા પર પ્રતિબંધ મુકાયો છે, અને કર્ફ્યુ ગુરુવારે (20 નવેમ્બર) સાંજે 8 વાગ્યા સુધી લાગુ રહેશે. પોલીસ પ્રવક્તા અબી નારાયણ કાફલે જણાવ્યું કે, "સ્થિતિ નિયંત્રણમાં છે, કોઈ ગંભીર ઇજા નથી થઈ." પરંતુ જન-ઝી વિરોધીઓ પોલીસ પર આરોપ મૂકી રહ્યા છે કે તેઓએ અથડામણોમાં સીપીએન-યુએમએલ કાર્યકરો વિરુદ્ધ કાર્યવાહી નથી કરી.
સપ્ટેમ્બરના બળવાનો પૃષ્ઠભૂમિ: જન-ઝીની ક્રાંતિકારી લહેર સપ્ટેમ્બર 2025માં નેપાળમાં જન-ઝી આંદોલનની શરૂઆત થઈ હતી, જે ભ્રષ્ટાચાર અને સરકારી વિભાગો દ્વારા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ (જેમ કે ફેસબુક, એક્સ, યુટ્યુબ) પર 26 પ્લેટફોર્મ્સ પર પ્રતિબંધ મૂકવાના નિર્ણય વિરુદ્ધ હતું. આ યુવાનો, જેમાં મોટા ભાગના 18-25 વર્ષના હતા,એ "એનાફ ઈઝ એનાફ" અને "એન્ડ ટુ કરપ્શન" જેવા સ્લોગનો સાથે રસ્તાઓ પર ઉર્તયા. આંદોલન ઝડપથી ફેલાયું, જેમાં કાઠમાંડુ, બિરગંજ, પોકહરા અને ઇટાહરી જેવા શહેરોમાં હિંસા ભડકી.
પોલીસે ટીયરગેસ, વોટર કેનન અને રબર બુલેટ્સનો ઉપયોગ કર્યો, જેના કારણે 8 સપ્ટેમ્બરે 19 વિરોધીઓના મોત થયા. કુલ 76થી વધુ મૃત્યુઓ થયા, અને 200થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા. વિરોધીઓએ પાર્લામેન્ટ બિલ્ડિંગ, કોર્ટ અને સરકારી કચેરીઓ પર હુમલો કર્યો, જેના કારણે રાષ્ટ્રપતિ રામચંદ્ર પૌડેલે 12 સપ્ટેમ્બરે પાર્લામેન્ટ ભંગ કરી દીધી. આ બળવાએ વડા પ્રધાન ઓલીને રાજીનામું આપવા પર મજબૂર કર્યા, અને પૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશ સુશીલા કાર્કીને 12 સપ્ટેમ્બરે વચગાળાના વડા પ્રધાન તરીકે નિમણૂક કરવામાં આવી &ndash; તેઓ નેપાળના ઇતિહાસમાં પ્રથમ મહિલા વડા પ્રધાન બની.
જન-ઝી આંદોલનને સોશિયલ મીડિયા અને ડિસ્કોર્ડ જેવા પ્લેટફોર્મ્સે મજબૂત બનાવ્યું હતું, જ્યાં યુવાનોએ ઓનલાઈન પોલ દ્વારા કાર્કીની નિમણૂકને સમર્થન આપ્યું. હ્યુમન રાઇટ્સ વૉચ જેવી સંસ્થાઓએ પોલીસના "અસાધારણ બળપ્રયોગ" પર ટીકા કરી, અને 423 વિરોધીઓની ધરપકડ કરવાની વાત કરી, પરંતુ અધિકારીઓ પર કોઈ કાર્યવાહી નથી થઈ.
હાલની અથડામણો: બારા જિલ્લામાં તણાવનો વિસ્તાર 19 નવેમ્બરે બારા જિલ્લાના સિમરા ચોકમાં જન-ઝી વિરોધીઓ અને સીપીએન-યુએમએલ કાર્યકરો વચ્ચે હિંસક અથડામણ થઈ, જેમાં 6 જન-ઝી સમર્થકો ઘાયલ થયા. આ અથડામણ ઓલીના પક્ષના વરિષ્ઠ નેતાઓની મુલાકાત વિરુદ્ધ હતી, જેઓ માર્ચ 2026ની ચૂંટણી પહેલાં પાર્ટીના પ્રદર્શનો કરવા આવ્યા હતા. જન-ઝીએ પાર્લામેન્ટ પુનઃસ્થાપન અને ભ્રષ્ટાચાર વિરુદ્ધ કાર્યવાહીની માંગ કરી.
આજે (20 નવેમ્બર) સવારે 11 વાગ્યે સિમરા ચોકમાં વિરોધીઓ ફરી એકઠા થયા, જેના કારણે પોલીસે લાઠીઓ અને ટીયરગેસ વાપરીને તિતર બતાવ્યા. ત્યારબાદ, બારા જિલ્લા વહીવટી અધિકારીઓએ સાવચેતી તરીકે કર્ફ્યુ લાદ્યો &ndash; સાંજે 12:45થી 8:00 વાગ્યા (સ્થાનિક સમય) સુધી. એરપોર્ટ વિસ્તારમાં પણ કડક સુરક્ષા વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. જિલ્લા વહીવટે જણાવ્યું કે, "વ્યવસ્થા પુનઃસ્થાપિત કરવા આ જરૂરી છે." જન-ઝી વિરોધીઓએ પોલીસ પર આરોપ મૂક્યો કે તેઓએ અગાઉની અથડામણમાં યુએમએલ કાર્યકરો વિરુદ્ધ કાર્યવાહી નથી કરી, અને તેઓ જિલ્લો બંધ રાખવાની ધમકી આપી છે.
આ આંદોલન નેપાળના 12 જિલ્લાઓમાં ફેલાઈ શકે છે, જેમાં કાઠમાંડુ, બિરગંજ અને પોકહરા પણ સંવેદનશીલ વિસ્તારો છે.
સુશીલા કાર્કીની અપીલ: શાંતિ અને લોકશાહી પર વિશ્વાસ 73 વર્ષીય સુશીલા કાર્કી, જેઓ સુપ્રીમ કોર્ટની પૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશ છે,એ આજે જન-ઝી વિરોધીઓ અને તમામ પક્ષોને "બિનજરૂરી રાજકીય ઉશ્કેરણીથી દૂર રહેવા"ની અપીલ કરી. તેમણે કહ્યું, "યુવાનો સહિત તમામને શાંતિ જળવાવવા કહું છું. 5 માર્ચ 2026ની ચૂંટણીઓ પહેલાં લોકશાહી પ્રક્રિયા પર વિશ્વાસ રાખો." કાર્કીની સરકારે 15 સપ્ટેમ્બરથી કેબિનેટ રચી, જેમાં નાણા, ઊર્જા અને ગૃહ મંત્રીઓની નિમણૂક કરી &ndash; બધા જ ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી છબિવાળા.
રાષ્ટ્રપતિ રામચંદ્ર પૌડેલે પણ શાંતિની અપીલ કરી, અને ભારત, ચીન અને અમેરિકા જેવા દેશોએ કાર્કી સરકારને સ્થિરતા માટે સમર્થન જાહેર કર્યું છે. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું કે તેઓ ઘટનાઓ પર નજર રાખી રહ્યા છે અને નેપાળીઓને સુરક્ષા માટે સલાહ આપી છે.
ચૂંટણીનું શેડ્યુલ: માર્ચ 2026માં નવી સરકાર નેપાળની ચૂંટણી આયોગે 5 માર્ચ 2026 માટે હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્ઝ (HoR) ચૂંટણીનું શેડ્યુલ જાહેર કર્યું છે. આ ચૂંટણીમાં 275 સીટો માટે મતદાન થશે &ndash; 165 FPTP (ફર્સ્ટ-પાસ્ટ-દ-પોસ્ટ) અને 110 PR (પ્રોપોર્શનલ રિપ્રેઝન્ટેશન) દ્વારા.
સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિક્રિયા: <a title="#GenZNepal" href="#GenZNepal" target="_blank" rel="noopener">#GenZNepal</a> ટ્રેન્ડ એક્સ (ટ્વિટર) પર <a title=" #NepalGenZProtest " href="#NepalGenZProtest" target="_blank" rel="noopener">#NepalGenZProtest </a>અને <a title="#CurfewBara" href="#CurfewBara" target="_blank" rel="noopener">#CurfewBara</a> ટ્રેન્ડ કરી રહ્યા છે. વપરાશકર્તાઓ કહે છે, "જન-ઝીની આગ ફરી ભભૂકી &ndash; ભ્રષ્ટાચાર સામે લડત ચાલુ!" એક વીડિયોમાં સિમરા ચોકની હિંસા દેખાઈ રહી છે, જેમાં હજારો વ્યૂઝ મળ્યા છે. નેપાળી ડાયસ્પોરા પણ સમર્થન આપી રહ્યા છે, અને આંદોલનને બાંગ્લાદેશ અને શ્રીલંકાના યુવા વિપ્લવો સાથે જોડી રહ્યા છે.
આ ઘટના નેપાળને નવા સંકટ તરફ લઈ જઈ શકે છે, પરંતુ કાર્કીની અપીલથી આશા છે કે શાંતિ વાપસ આવશે. તમે શું વિચારો છો &ndash; જન-ઝી આંદોલન નેપાળને બદલશે કે વધુ અસ્થિર કરશે? કોમેન્ટમાં જણાવો!

બારા જિલ્લામાં કર્ફ્યુ લાદવામાં આવ્યું, સુશીલા કાર્કીની સરકારે શાંતિની અપીલ કરી – માર્ચ 20

November 20, 2025 | 23:15 IST