ભારતે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ (યુએસ) પાસેથી લિક્વિફાઇડ પેટ્રોલિયમ ગેસ (LPG)ની આયાત કરવા માટે પોતાનો પ્રથમ લાંબા ગાળાનો કરાર કર્યો છે. સરકારનું કહેવું છે કે વૈશ્વિક અસ્થિરતા વચ્ચે આ ઐતિહાસિક પગલું દેશની ઊર્જા સુરક્ષાને મજબૂત કરશે અને પુરવઠાના સ્રોતોમાં વિવિધતા લાવશે.
<h3>2026 માટે વાર્ષિક 2.2 મિલિયન ટનનો કરાર</h3>
કેન્દ્રીય મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ સોમવારે આ કરારની જાહેરાત કરી હતી. સરકારી ઓઇલ કંપનીઓ &ndash; ઇન્ડિયન ઓઇલ કૉર્પોરેશન (IOC), ભારત પેટ્રોલિયમ કૉર્પોરેશન લિ. (BPCL) અને હિન્દુસ્તાન પેટ્રોલિયમ કૉર્પોરેશન લિ. (HPCL) એ વર્ષ ૨૦૨૬ માટે યુએસ ગલ્ફ કોસ્ટમાંથી વાર્ષિક આશરે ૨.૨ મિલિયન ટન (MTPA) LPG આયાત કરવા માટે એક વર્ષનો કરાર કર્યો છે. આ જથ્થો ભારતની વાર્ષિક LPG આયાતનો લગભગ ૧૦% છે.
આ કરાર યુએસ સાથે ભારતનો અત્યાર સુધીનો પ્રથમ સંરચિત LPG ખરીદી કરાર છે અને તેને યુએસના મુખ્ય પ્રાઇસિંગ હબ Mont Belvieu સાથે બેન્ચમાર્ક કરવામાં આવ્યો છે. આ સોદા માટે ઓઇલ કંપનીઓના અધિકારીઓની એક સંયુક્ત ટીમ છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી મુખ્ય અમેરિકન ઉત્પાદકો સાથે વાટાઘાટો કરી રહી હતી.
<h3>'સુરક્ષિત અને સસ્તું LPG પૂરું પાડવાના પ્રયાસમાં મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું'</h3>
કેન્દ્રીય મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ આ સોદાને 'ઐતિહાસિક પ્રથમ પગલું' ગણાવતા કહ્યું કે, "વિશ્વના સૌથી ઝડપથી વિકસતા LPG બજારોમાંનું એક હવે ઔપચારિક રીતે યુએસના પુરવઠા માટે ખુલી રહ્યું છે. ભારતના લોકોને સુરક્ષિત અને સસ્તું LPG પૂરું પાડવાના અમારા પ્રયાસમાં, અમે અમારા સ્રોતોમાં વિવિધતા લાવી રહ્યા છીએ. આ સોદો તે દિશામાં એક મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું છે."
ભારત વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો LPG ગ્રાહક છે. ઉજ્જવલા યોજનાના વિસ્તરણને કારણે તેની માંગ સતત વધી રહી છે. હાલમાં ભારત તેની ૫૦%થી વધુ LPG જરૂરિયાત પશ્ચિમ એશિયામાંથી આયાત કરે છે.
યુએસ પાસેથી મોટો હિસ્સો મેળવવાનો આ નિર્ણય પરંપરાગત સપ્લાયરો પરની નિર્ભરતા ઘટાડવા, પુરવઠાની સ્થિરતા સુધારવા અને વૈશ્વિક ભાવના તીવ્ર ઉછાળા સામે ભાવના જોખમને ઘટાડવા માટેની ભારતની વ્યાપક વ્યૂહરચનાનો ભાગ છે.
<h3>ગ્રાહકોને ₹ 40,000 કરોડથી વધુની રાહત</h3>
મંત્રી પુરીએ જણાવ્યું હતું કે, ગયા વર્ષે વૈશ્વિક LPGના ભાવ ૬૦%થી વધુ વધ્યા હોવા છતાં, સરકારે ₹૪૦,૦૦૦ કરોડથી વધુ ખર્ચ કરીને ગ્રાહકોને વાજબી ભાવ આપીને રાહત આપી હતી. જેના કારણે ઉજ્જવલાના લાભાર્થીઓએ ₹૧૧૦૦ના વાસ્તવિક ખર્ચ સામે માત્ર ₹૫૦૦&ndash;૫૫૦ ચૂકવ્યા હતા.
તેમણે યુએસ સાથેના આ કરારને ભારતીય પરિવારો માટે 'સુરક્ષિત, સસ્તું અને ભરોસાપાત્ર LPG પુરવઠો' સુનિશ્ચિત કરવાની દિશામાં બીજું મોટું પગલું ગણાવ્યું. આ કરાર ભારત-યુએસ ઊર્જા સહયોગને ગાઢ બનાવશે અને ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓ માટે સપ્લાય-ચેઇનનું જોખમ ઘટાડીને ભાવ સ્થિરતા વધારશે.

ભારતનો US સાથે પ્રથમ લાંબા ગાળાનો કરાર

$2.2 MTPA LPG માટે ઐતિહાસિક સોદો, ઊર્જા સુરક્ષા અને સ્રોત વિવિધતાને મળશે મજબૂતી

November 17, 2025 | 21:21 IST