અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના વહીવટીતંત્રે ઈરાનના ચાબહાર પોર્ટ પરથી પ્રતિબંધો હટાવી દીધા છે. આ નિર્ણયનો મુખ્ય હેતુ ભારતને અફઘાનિસ્તાન અને મધ્ય એશિયા સાથે વેપાર કરવામાં મદદ કરવાનો છે.
સમગ્ર મામલો શું છે?
અગાઉ 2018માં ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે ઈરાન પર કડક પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા. જોકે, ભારત દ્વારા વિકસિત ચાબહાર પોર્ટને આ પ્રતિબંધોમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી હતી જેથી ભારત અફઘાનિસ્તાન અને મધ્ય એશિયા સુધી માનવતાવાદી સહાય અને વેપાર સરળતાથી કરી શકે. પરંતુ, ઓક્ટોબર 2024માં ટ્રમ્પ દ્વારા આ છૂટ પાછી ખેંચી લેવાતા, ભારત માટે આ પોર્ટનો ઉપયોગ પડકારરૂપ બની ગયો હતો.
ભારત માટે ચાબહાર પોર્ટનું મહત્વ
વ્યૂહાત્મક સ્થાન: ચાબહાર પોર્ટ પાકિસ્તાનના ગ્વાદર પોર્ટ નજીક આવેલો છે, જે ચીન દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યો છે. આ પોર્ટ ભારતને પાકિસ્તાનને બાયપાસ કરીને અફઘાનિસ્તાન અને મધ્ય એશિયા સાથે સીધા વેપાર માટે એક મહત્વપૂર્ણ માર્ગ પૂરો પાડે છે.
અફઘાનિસ્તાન સાથે કનેક્ટિવિટી: 2016માં ભારત, ઈરાન અને અફઘાનિસ્તાન વચ્ચે 'ચાબહાર કરાર' પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ પોર્ટ દ્વારા ભારતે અત્યાર સુધી 2.5 મિલિયન ટનથી વધુ ઘઉં અને 2,000 ટન કઠોળ અફઘાનિસ્તાન મોકલ્યા છે.
ભારતનું રોકાણ: ઈન્ડિયા પોર્ટ્સ ગ્લોબલ લિમિટેડ (IPGL)એ આ પોર્ટના સંચાલનની જવાબદારી 2018માં લીધી હતી. ભારતે અત્યાર સુધી અહીં $25 મિલિયનથી વધુનું રોકાણ કર્યું છે, જેમાં ક્રેન્સ અને અન્ય ઉપકરણોનો સમાવેશ થાય છે.
અમેરિકાના નિર્ણયની અસર
અમેરિકા દ્વારા પ્રતિબંધો પાછા ખેંચી લેવાતા, ચાબહાર પોર્ટ દ્વારા થતા વેપાર અને માનવતાવાદી સહાય પરની અનિશ્ચિતતા દૂર થઈ છે. ભારતના વેપારીઓ અને સરકાર માટે આ એક સકારાત્મક પગલું છે. આ નિર્ણય ભારતની વિદેશ નીતિ અને આર્થિક હિતો માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.
&nbsp;

ચાબહાર પોર્ટ પ્રતિબંધો દૂર

ચાબહાર પોર્ટ પરના વેપાર અને સહાયના માર્ગો ફરી ખુલ્લા થયા, ભારતની વિદેશ નીતિને નવો બળ મળશે

September 19, 2025 | 20:15 IST