કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંગઠન (EPFO) દ્વારા PF ખાતામાંથી ઉપાડને સરળ બનાવવા માટેના મોટા ફેરફારો જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. જોકે, આ જાહેરાત બાદ કેટલાક નિયમો પર વિપક્ષે સરકાર પર નિશાન સાધ્યું છે. વિપક્ષનો મુખ્ય વિરોધ PF ખાતામાં 25% લઘુત્તમ બેલેન્સ ફરજિયાત રાખવા અને પ્રી-મેચ્યોર ફાઇનલ સેટલમેન્ટની સમયમર્યાદા 2 મહિનાથી વધારીને 12 મહિના કરવાના મુદ્દા પર છે.
EPFOના મુખ્ય ફેરફારો (રાહત અને નિયંત્રણ)
EPFOએ લાંબા ગાળાની નિવૃત્તિ બચત સુધારવાના ઉદ્દેશ્યથી આ ફેરફારો કર્યા છે:
<ol start="1">
<li>
ઉપાડની મર્યાદા: હવે બેરોજગારી કે નિવૃત્તિ સિવાયના કિસ્સામાં પણ સભ્યો 25% લઘુત્તમ બેલેન્સ છોડીને બાકીની 75% રકમ ઉપાડી શકશે.
</li>
<li>
કારણમુક્તિ: PF ઉપાડવા માટે કારણ જણાવવાની જંજાળ અને ડૉક્યુમેન્ટેશનમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે.
</li>
<li>
પ્રી-મેચ્યોર સેટલમેન્ટ (નોકરી છોડવા પર): સંપૂર્ણ ઉપાડ માટેની સમયરેખા 2 મહિનાથી વધારીને 12 મહિના (અને પેન્શન માટે 36 મહિના) કરાઈ છે.
</li>
<li>
આંશિક ઉપાડ: શિક્ષણ માટે 10 વખત અને લગ્ન માટે 5 વખત રકમ ઉપાડી શકાશે (અગાઉ કુલ 3 વખતની મર્યાદા હતી).
</li>
<li>
સર્વિસ ટેન્યોર: આંશિક ઉપાડ માટે સર્વિસ અવધિની મર્યાદા એકરૂપ કરીને 12 મહિના નક્કી કરાઈ છે.
</li>
</ol>
વિપક્ષનો આકરો વિરોધ
તૃણમૂલ કોંગ્રેસના સાંસદ સાકેત ગોખલેએ આ સુધારાને કઠોર ગણાવીને ટીકા કરી છે. તેમણે દલીલ કરી કે 25% લઘુત્તમ બેલેન્સનો નિયમ કર્મચારીની મહેનતની કમાણીનો એક-ચતુર્થાંશ હિસ્સો અસરકારક રીતે નિવૃત્તિના સમય સુધી લૉક કરી દે છે.
ગોખલેએ પ્રી-મેચ્યોર સેટલમેન્ટની સમયમર્યાદા વધારવા પર સખત વિરોધ વ્યક્ત કર્યો: "કલ્પના કરો કે નોકરી છૂટી જાય અને તમારે બિલ તેમજ EMI ચૂકવવાની હોય, તો પણ સરકાર તમને પૂરા એક વર્ષ સુધી તમારા પૈસા ઉપાડવાની મંજૂરી આપશે નહીં." તેમના મતે, પોતાના પૈસા ઉપાડવા માટે કર્મચારીએ હવે આખું એક વર્ષ બેરોજગાર રહેવું પડશે, જે કર્મચારીઓની પોતાની બચત સુધીની પહોંચને અયોગ્ય રીતે મર્યાદિત કરે છે.
સરકારની સ્પષ્ટતા અને ઉદ્દેશ
શ્રમ મંત્રાલય અને સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ટ્રસ્ટીઝ (CBT) અધિકારીઓનું કહેવું છે કે આ નિર્ણયનો હેતુ લાખો કર્મચારીઓની સામાજિક સુરક્ષા મજબૂત કરવાનો છે.
<ul>
<li>
મંત્રાલયના અધિકારીઓ મુજબ, PF ફંડનો 25% હિસ્સો લૉક રાખવાથી સભ્યોને 8.25% વાર્ષિક વ્યાજ અને કમ્પાઉન્ડિંગનો સતત લાભ મળશે, જેનાથી નિવૃત્તિ ફંડ મોટું બનશે.
</li>
<li>
CBT અધિકારીઓ મુજબ, આ નિર્ણય લાંબા ગાળાની બચતનું રક્ષણ કરવા અને સમય પહેલા ઉપાડને નિરુત્સાહિત કરવાનો છે, જે નિવૃત્તિ ફંડને ખતમ કરી નાખે છે.
</li>
</ul>
નિષ્ણાતો પણ માને છે કે આ સંશોધિત માળખું EPFO સભ્યોને તેમની સાચી જરૂરિયાતો માટે પાત્ર રકમનો ઉપયોગ કરવાની સાથે નિવૃત્તિ માટે એક સુરક્ષિત હિસ્સો જાળવી રાખવામાં મદદરૂપ થશે.

25 ટકા રકમ માટે 12 મહિનાનું વેઈટિંગ

PF ઉપાડ સરળ બન્યો પણ 25% લૉક થવાથી રાજકીય વિવાદ, વિપક્ષનો સરકાર પર પ્રહાર

October 16, 2025 | 22:12 IST